Lan tỏa văn hóa đọc

Mặc dù bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 nhưng các địa phương trong tỉnh đã và đang tổ chức nhiều hoạt động nhằm hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam (21-4) và Ngày Bản quyền thế giới (23-4).

Các em thiếu nhi trên địa bàn TP.Biên Hòa đọc sách tại Nhà thiếu nhi Đồng Nai. Ảnh: Ly Na

Tại Đồng Nai, các hoạt động tôn vinh văn hóa đọc, hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam diễn ra trong không khí sôi nổi, thu hút bạn đọc, nhất là đối tượng thiếu nhi, học sinh tham gia.

* Tổ chức nhiều hoạt động

Nhằm khơi dậy niềm đam mê đọc sách đối với thanh thiếu niên, nhi đồng, ngành Văn hóa đã phối hợp với ngành Giáo dục tổ chức cuộc thi Đại sứ văn hóa đọc tỉnh Đồng Nai năm 2021. Cuộc thi dành cho đối tượng là học sinh (tiểu học, THCS và THPT) trên địa bàn tỉnh. Giám đốc Thư viện tỉnh Nguyễn Ngọc Thành cho biết, đây là năm thứ hai Đồng Nai tổ chức cuộc thi Đại sứ văn hóa đọc. Rút kinh nghiệm của năm ngoái, ngay từ đầu năm nay Thư viện tỉnh đã xây dựng kế hoạch, tham mưu cho Sở VH-TTDL ban hành và triển khai cuộc thi trong tháng 3.

“Cuộc thi đã được triển khai rộng khắp trong hệ thống Sở GD-ĐT xuống các phòng, trường học. Để phục vụ cho hoạt động đọc sách của học sinh, thư viện tỉnh, thư viện các huyện, thành phố, thư viện công cộng và trường học đang đẩy mạnh trưng bày, phục vụ nhiều đầu sách hay. Đặc biệt, trên các website của hệ thống thư viện thường xuyên giới thiệu những cuốn sách mới, tạo điều kiện để các em lựa chọn, đọc và viết bài cảm nhận từ các bộ câu hỏi mà Ban tổ chức đề ra” - ông Thành nói.

Hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam, Thư viện tỉnh phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Hội sách năm 2021 tại Thư viện TP.Long Khánh từ ngày 17-4. Phó giám đốc Thư viện tỉnh Hoàng Thị Hồng cho biết, bên cạnh hoạt động xếp sách nghệ thuật và trưng bày sách, Thư viện tỉnh còn có các hoạt động như: trao đổi sách cũ lấy sách mới, trình diễn sách; phối hợp cùng các thư viện trường học tổ chức các gian hàng sách, đưa học sinh trên địa bàn đến tham quan, đọc sách. Cùng với đó, NXB Đồng Nai có gian hàng sách, giới thiệu những cuốn sách về văn hóa, lịch sử Biên Hòa - Đồng Nai, sách dành cho thiếu nhi.

Phó giám đốc Trung tâm Văn hóa - thông tin và thể thao TP.Long Khánh Nguyễn Thị Thanh Uyên cho hay, ngoài Hội sách năm 2021, Thư viện Long Khánh đang tổ chức nhiều chuyến xe lưu động phục vụ học sinh tại các trường học trên địa bàn. Trong mỗi chuyến xe, thư viện tăng cường các đầu báo, đầu sách thiếu nhi, sách văn học và kỹ năng sống. Đồng thời, tổ chức các hoạt động giới thiệu sách, các trò chơi đố vui sách… đáp ứng nhu cầu tìm hiểu thông tin, nâng cao văn hóa đọc cho học sinh.

Từ ngày 15-4 đến 15-5, Bộ TT-TT tổ chức Hội sách trực tuyến quốc gia chào mừng Ngày Sách Việt Nam lần thứ 8 (21-4). Dự kiến, Hội sách trực tuyến quốc gia 2021 sẽ khai mạc vào 9 giờ ngày 17-4 trên sàn book365.vn. Lễ khai mạc Ngày Sách Việt Nam lần thứ 8 cũng sẽ diễn ra tại Đường sách TP.HCM vào lúc 10 giờ ngày 18-4. Tại các sự kiện này, nhiều hoạt động sẽ được tổ chức như: giao lưu, tọa đàm, giới thiệu sách tác giả, tác phẩm với bạn đọc; giới thiệu chuyển đổi số trong xuất bản và cách tiếp cận sách trong thời đại số…

* Chú trọng phục vụ thiếu nhi

Theo Sở VH-TTDL, công tác phục vụ thiếu nhi trong hệ thống thư viện công cộng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2011-2021 đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Đã có nhiều hình thức được tổ chức nhằm phục vụ bạn đọc thiếu nhi như: phục vụ tại chỗ, mượn về nhà, luân chuyển tài liệu (tới các trường học và bưu điện văn hóa xã) và phục vụ lưu động. Một số thư viện đã trang bị phòng máy tính miễn phí (số lượng từ 10-15 máy) dành cho học sinh đến học tập, truy cập và nghiên cứu tài liệu điện tử.

Hệ thống thư viện công cộng cũng triển khai nhiều mô hình phục vụ thiếu nhi. Các mô hình này hoạt động sôi nổi vào các dịp hè như: thi vẽ tranh và kể chuyện theo sách hè hằng năm (thu hút hơn 300 trường học trên địa bàn tỉnh tham gia); tổ chức hệ thống kho, từ kho sách đóng sang kho sách mở; cấp thẻ đọc dễ dàng và nhanh chóng; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho phòng đọc thiếu nhi…

Theo Thư viện tỉnh, trung bình hằng năm, hệ thống thư viện công cộng cấp trên 10 ngàn thẻ bạn đọc, thu hút hơn 220 ngàn lượt bạn đọc với hơn 500 ngàn lượt tài nguyên thông tin lưu hành. Từ năm 2020 đến nay, dịch Covid-19 đã tác động không nhỏ đến công tác phục vụ thiếu nhi trong hệ thống thư viện. Tuy nhiên, các thư viện đã có nhiều sáng tạo trong hình thức phục vụ mới, giới thiệu sách trên các nền tảng mạng xã hội… thu hút nhiều lượt bạn đọc quan tâm, theo dõi và tìm đọc, mua sách.

Bên cạnh những thuận lợi, công tác phục vụ thiếu nhi tại hệ thống thư viện công cộng cũng gặp nhiều khó khăn. Lý giải nguyên nhân, đại diện các thư viện công cộng cho rằng hoạt động phục vụ lưu động cho bạn đọc tại các trường học, vùng sâu, vùng xa còn hạn chế do chưa có xe chuyên dụng. Đội ngũ cán bộ thư viện phục vụ thiếu nhi hầu hết tại các thư viện chưa được đào tạo đúng chuyên ngành. Đặc biệt, do lịch học chính khóa của học sinh rất dày, chương trình học khá nặng nên các em không còn thời gian đến thư viện.

* Đẩy mạnh học tập suốt đời

Theo định hướng phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng của Thư viện tỉnh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, phấn đấu mỗi năm sẽ tổ chức từ 16-20 cuộc trưng bày sách, báo và tạp chí; cấp hơn 16 ngàn thẻ bạn đọc, phục vụ trên 320 ngàn lượt bạn đọc với hơn 1,2 triệu lượt sách báo được lưu hành. Chọn lọc và bổ sung sách mới giai đoạn 2021-2025 đạt khoảng 70 ngàn bản sách. Bên cạnh đó, Thư viện tỉnh đẩy mạnh công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thư viện, các dịch vụ tra cứu trực tuyến và số hóa tài liệu thư viện.

Thư viện H.Trảng Bom phục vụ lưu động cho học sinh trên địa bàn huyện. Ảnh: Trung tâm VH-TTTT

Nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm cộng đồng trong phát triển và lan tỏa văn hóa đọc, Giám đốc Thư viện tỉnh Nguyễn Ngọc Thành cho biết: “Trong thời gian tới, Thư viện tỉnh sẽ tăng cường công tác tuyên truyền để người dân hiểu sâu hơn về Luật Thư viện; phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, đoàn thể trong quảng bá hình ảnh thư viện công cộng bằng nhiều hình thức khác nhau. Ngoài ra, nâng cao hơn nữa chất lượng phục vụ bạn đọc; phát triển thêm các mô hình phục vụ sách, báo; củng cố kiện toàn hệ thống thư viện cấp xã… đảm bảo cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động, bổ sung vốn tài liệu hằng năm. Có như vậy mới tổ chức phục vụ bạn đọc hiệu quả hơn”.

Riêng đối với hệ thống thư viện công cộng, sẽ tiếp tục phục vụ bạn đọc, nhất là bạn đọc thiếu nhi. Mỗi năm, hệ thống thư viện công cộng cấp khoảng 10 ngàn thẻ đọc, phục vụ trên 200 ngàn lượt bạn đọc với hơn 500 ngàn lượt sách báo lưu hành. Ngoài ra, thư viện công cộng sẽ chọn lọc, bổ sung các đầu sách thiếu nhi có chất lượng (đạt trên 50 ngàn bản giai đoạn 2021-2025).

Ly Na