Doanh nghiệp nhỏ, khó khăn lớn

Còn chưa đến 4 tháng nữa, Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) sẽ chính thức được thành lập, trong khi nhiều doanh nghiệp (DN) lớn đã xác lập được vị trí của mình về lợi thế cạnh tranh thì các DN nhỏ vẫn loay hoay.

Sản xuất drap, nệm bông ép tại Công ty TNHH một thành viên Thế Linh (phường Tân Hiệp, TP.Biên Hòa).

Theo các chuyên gia kinh tế, sở dĩ các DN còn mơ hồ về AEC xuất phát từ 2 nguyên nhân: thứ nhất do thông tin về AEC còn thiếu, chưa được phổ biến; thứ hai là DN chưa chủ động trong nhận thức về những tác động từ AEC.

* Vẫn mơ hồ

Ông Nguyễn Văn Giang, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên cơ khí Tân Minh Thành (phường Long Bình, TP.Biên Hòa), cho biết ông nghe rất nhiều nói về hội nhập, về thương mại tự do, nhưng thực sự đến nay ông cũng không hình dung được tác động tích cực hay tiêu cực đến lĩnh vực cơ khí chế tạo của mình như thế nào. Ông Giang chia sẻ: “Một vài lần tôi cũng xem thử trên internet, chỉ thấy nói chung chung là sẽ giảm các loại thuế và hàng hóa các nước ASEAN bán sang Việt Nam nhiều, các DN trong nước cũng có cơ hội bán hàng sang các nước khác trong khối ASEAN, cùng với một số khuyến cáo là DN phải chủ động hội nhập để cạnh tranh. Nhưng khi tìm hiểu kỹ thì không có những thông tin cụ thể về lĩnh vực của tôi: sẽ cạnh tranh ra sao? DN nước nào đang có thế mạnh? Nhu cầu ở các nước ra sao? Vì vậy đến nay tôi cũng chưa biết chuẩn bị thế nào”.

Không riêng ông Giang mà rất nhiều chủ DN sản xuất khác đến nay vẫn khá mơ hồ về AEC. Anh Nguyễn Minh Phú, Giám đốc Công ty tư vấn làm chủ DN Beboss (phường Tân Biên, TP.Biên Hòa), cho hay DN anh tư vấn cho hàng trăm DN vừa và nhỏ trong và ngoài tỉnh, nhưng gần như các chủ DN chưa quan tâm nhiều đến AEC hoặc Hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) sắp tới. Một số ít DN có quan tâm nhưng cũng còn loay hoay chưa biết phải làm gì khi AEC “mở cửa”. “Tôi chưa thấy khách hàng nào chủ động hỏi về sắp tới tham gia AEC nên như thế nào? Qua đây cho thấy tính chủ động hội nhập của DN nhỏ là rất thấp” - anh Phú nói.

* Loay hoay hội nhập

Ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó chủ tịch Hội Xuất nhập khẩu Đồng Nai, cho biết khi AEC được hình thành thuế suất sẽ xuống còn 0% nhưng để hàng hóa của DN Việt Nam có thể tiêu thụ được ở các quốc gia trong khối cũng không phải dễ dàng, bởi các quốc gia này sẽ dựng lên các hàng rào kỹ thuật. Ông Tuấn minh chứng, hiện tại chưa có AEC nhưng Thái Lan đã chuẩn bị sẵn “tường lửa”, như: một số ngành nghề khi vào hoạt động ở Thái Lan thì doanh nghiệp phải thi theo quy định của nước sở tại.

Cũng theo ông Tuấn, hiện lượng hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu vào khối ASEAN được hưởng các ưu đãi còn rất thấp, mới đạt hơn 1/3 lượng hàng, số còn lại đều xuất bình thường không khai thác được các ưu đãi miễn thuế để phát triển thị trường. Trong khi đó, các nước như: Singapore, Malaysia, Thái Lan, Indonesia lại khai thác được mặt này khá hiệu quả.

Theo Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại TP.Hồ Chí Minh, mấy năm gần đây hàng hóa của ASEAN xuất khẩu vào Việt Nam chỉ đứng sau Trung Quốc, cán cân thương mại hiện tại đang là nhập siêu. Ông Trần Ngọc Liêm, Phó giám đốc VCCI tại TP.Hồ Chí Minh cho biết, sắp tới khi khối ASEAN thông thương hơn, các DN nhỏ và vừa trong nước còn phải cạnh tranh với các DN từ các nước trong khối tràn vào đầu tư, lúc đó các DN nhỏ trong nước sẽ gặp thêm khó khăn lớn.

Vân Nam