Các đại lý hải quan được xem là "cánh tay nối dài" của các cơ quan hải quan. Đây là mắt xích khá quan trọng để giúp tăng sự chuyên nghiệp hóa trong hoạt động xuất nhập khẩu.
Các đại lý hải quan được xem là “cánh tay nối dài” của các cơ quan hải quan. Đây là mắt xích khá quan trọng để giúp tăng sự chuyên nghiệp hóa trong hoạt động xuất nhập khẩu. Thế nhưng, hiện nay hoạt động của các đại lý hải quan phần lớn giống như các điểm khai thuê.
 |
| Sản xuất phim xuất khẩu tại Công ty TNHH Chemtrovina (Khu công nghiệp Nhơn Trạch 2, huyện Nhơn Trạch). |
Để được chứng nhận là một đại lý hải quan, doanh nghiệp phải đáp ứng đủ nhiều điều kiện do Bộ Tài chính quy định. Đặc biệt, chuyên môn của nhân viên các đại lý phải được đào tạo nghiệp vụ chuẩn.
Cần tính chuyên nghiệp cao
Ông Nguyễn Đức Vinh, Phó trưởng phòng Giám sát quản lý Cục Hải quan Đồng Nai, cho hay ở các nước phát triển, hệ thống đại lý hải quan rất phát triển, rất ít các doanh nghiệp sản xuất tự đi làm thủ tục hải quan. Tất cả các thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa được doanh nghiệp sản xuất ủy quyền cho đại lý hải quan thực hiện, bởi các đại lý có đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, đáp ứng các thủ tục khai báo hải quan nhanh chóng và ít bị sai sót, nhờ vậy thời gian thông quan hàng hóa của nhà sản xuất được nhanh và chính xác. Doanh nghiệp sản xuất cũng tiết kiệm chi phí hơn khi không phải có thêm một bộ phận nhân viên đi làm thủ tục hải quan.
Thực tế mà nhiều doanh nghiệp cũng thừa nhận là các nhân viên trong doanh nghiệp sản xuất làm thủ tục hải quan thường thay đổi liên tục, do đó việc cập nhật các chính sách mới rất khó khăn. Trong khi đó, hiện nay các văn bản, chính sách mới được ban hành liên tục, đòi hỏi người làm thủ tục hải quan phải cập nhật liên tục mới đáp ứng được công việc. Việc phát triển hệ thống đại lý hải quan không chỉ lợi ích cho doanh nghiệp sản xuất mà còn giúp cơ quan hải quan giảm được thời gian xử lý những sai sót, giải quyết được lượng hồ sơ thông quan nhiều hơn.
Rủi ro tiềm ẩn
Chia sẻ về vấn đề này, giám đốc một doanh nghiệp làm đại lý hải quan tại TP.Biên Hòa cho hay thực trạng hiện nay là đa số trên tờ khai hải quan vẫn là doanh nghiệp sản xuất đứng tên. Như vậy, vai trò của đại lý hải quan lúc này không có nhiều ý nghĩa mà chỉ như người đi khai thuê hải quan. Như vậy, mọi trách nhiệm doanh nghiệp sản xuất tự chịu trách nhiệm, đại lý hải quan chỉ chịu trách nhiệm khi được ủy quyền đứng tên trên tờ khai thay cho doanh nghiệp sản xuất.
Giám đốc doanh nghiệp này lý giải nguyên nhân khiến tình trạng trên chưa cải thiện được là do: thứ nhất, thói quen của doanh nghiệp; thứ 2, niềm tin của doanh nghiệp sản xuất vào đại lý hải quan chưa cao. Cũng theo vị giám đốc này, một nguyên nhân nữa là tình trạng tài chính của một số đại lý hải quan chưa đủ lớn để đứng ra nộp thuế cho khách hàng khi làm thủ tục, sau đó thanh toán lại sau.
Ông Đặng Văn Điềm, Giám đốc Công ty TNHH Thông Quan (TP.Biên Hòa), cho rằng hoạt động đại lý hải quan tiềm ẩn một rủi ro rất lớn mà không phải lỗi từ phía đại lý hay doanh nghiệp sản xuất, mà từ những giám định hàng hóa hiện nay chưa chuẩn, mỗi nơi ra một kết quả khác nhau. Doanh nghiệp đưa hàng hóa đến giám định tại Trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 (Quatest 3) cho ra một kết quả, đến khi ngành hải quan đưa vào Trung tâm phân tích phân loại hàng hóa xuất nhập khẩu giám định thì có kết quả khác. Như vậy, hàng hóa từ mã này chuyển sang mã khác là phải chịu thuế khác nhau, không chỉ vậy còn bị truy thu thuế nữa. Chính việc này làm cho đại lý hải quan ngán ngại trong việc ký hợp đồng với doanh nghiệp sản xuất và chọn phương án an toàn là khai thuê. “Chẳng hạn, đại lý của tôi chỉ những khách hàng nào mà mình biết rất rõ và nắm chắc mã hàng hóa, lúc đó mới dám đứng ra ký làm đại lý hải quan cho họ” - ông Điềm nói.
Vân Nam
