Truy xuất nguồn gốc heo: Hộ chăn nuôi đứng ngoài cuộc

Từ ngày 1-9, TP.Hồ Chí Minh đã đồng loạt thực hiện truy xuất nguồn gốc toàn bộ thịt heo kinh doanh trên địa bàn thành phố. Do đó, số cơ sở chăn nuôi ở Đồng Nai đăng ký tham gia truy xuất nguồn gốc cũng tăng nhanh...

Từ ngày 1-9, TP.Hồ Chí Minh đã đồng loạt thực hiện truy xuất nguồn gốc toàn bộ thịt heo kinh doanh trên địa bàn thành phố. Do đó, số cơ sở chăn nuôi ở Đồng Nai đăng ký tham gia đề án truy xuất nguồn gốc tăng nhanh so với trước.

Đa số các trại chăn nuôi nhỏ lẻ chưa mặn mà quan tâm đến việc đeo vòng truy xuất nguồn gốc cho heo. Ảnh chụp tại một hộ chăn nuôi tại xã Vĩnh Tân (huyện Vĩnh Cửu).

Tuy nhiên, số lượng hơn 700 cơ sở chăn nuôi đăng ký tham gia vẫn là con số khá khiêm tốn so với tổng số trang trại, hộ chăn nuôi của tỉnh.

* Tìm thị trường khác?

Thực tế, đa số trang trại tư nhân và nhất là các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ hiện vẫn còn thờ ơ với chương trình này. Do đó, nhiều thương lái chuyển qua chuyên mua heo của công ty đã thực hiện tốt việc đeo vòng truy xuất.

Theo Chi cục Chăn nuôi - thú y Đồng Nai, trong tuần đầu của tháng 9, tổng số heo đeo vòng truy xuất nguồn gốc cung cấp cho thị trường TP.Hồ Chí Minh đạt trên 18.700 con thuộc 121 trang trại và doanh nghiệp chăn nuôi.

“Sân chơi” này hầu như vắng bóng hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Ông Nguyễn Khoa Huy, chủ trại nuôi heo tại KP.6, thị trấn Vĩnh An (huyện Vĩnh Cửu), chia sẻ: “Giai đoạn thí điểm đeo vòng truy xuất nguồn gốc cho heo, tôi cũng bỏ tiền mua vòng về đeo khi xuất heo đi TP.Hồ Chí Minh. Nhưng khi giá heo hơi giảm dưới giá thành chăn nuôi, tôi buộc phải thu hẹp quy mô nuôi và cắt giảm mọi chi phí phát sinh, trong đó bao gồm cả khoản chi mua vòng và chi phí phát sinh gần 10 ngàn đồng/con heo xuất vào TP.Hồ Chí Minh. Tôi bỏ luôn mối mua heo quen nhiều năm qua vì thương lái này chuyên đưa heo về TP.Hồ Chí Minh, tìm thương lái mới tiêu thụ nội tỉnh và một số tỉnh, thành lân cận”.

Cùng quan điểm, ông Mai Thanh Chu, Tổ trưởng Tổ hợp tác GAHP 02 thuộc khu thí điểm chăn nuôi tập trung tỉnh Đồng Nai tại xã Gia Tân 2 (huyện Thống Nhất), nhận xét: “Các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ hiện buộc phải thu hẹp đàn vì khó khăn. Với giá heo hiện nay chưa đến 30 ngàn đồng/kg, vẫn dưới giá thành sản xuất, việc bỏ thêm tiền mua vòng truy xuất nguồn gốc heo là gánh nặng không nhỏ cho các hộ chăn nuôi. Nên đa số các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ chưa tham gia đề án truy xuất nguồn gốc heo và chuyển sang tìm thị trường tiêu thụ tại địa phương hoặc các tỉnh, thành lân cận”.

Những hộ chăn nuôi có tham gia đeo vòng truy xuất thì chủ yếu vẫn theo tâm lý ứng phó. Bà Nguyễn Thị Nga, hộ chăn nuôi tại xã Vĩnh Tân (huyện Vĩnh Cửu), cho hay: “Vài ngày trước, trại heo bên cạnh nhà tôi xuất heo không đeo vòng truy xuất, 100 con thương lái chỉ chọn mua hơn 20 con. Thương lái trả giá nào, người nuôi buộc phải bán giá đó. Thực tế, hộ chăn nuôi nhỏ lẻ chúng tôi vẫn rất mù mờ về chương trình đeo vòng truy xuất nguồn gốc cho heo. Nhưng vì đa số thương lái thu mua heo đều đưa về thị trường TP.Hồ Chí Minh nên chúng tôi buộc phải trả tiền thêm để thương lái tự đeo vòng, chứ không mấy quan tâm tìm hiểu về chương trình”.

* Rủi ro lớn

Hiện TP.Hồ Chí Minh đang siết chặt quản lý nên heo đưa về thị trường này đều buộc phải được đeo vòng truy xuất nguồn gốc. Do đó, nhiều thương lái chuyển sang tiêu thụ heo của doanh nghiệp. Bà Vũ Thị Thu Thủy, thương lái thu mua heo tại xã Quang Trung (huyện Thống Nhất), cho biết: “Trước đây, tôi còn mua heo từ các trại bên ngoài, nhưng hiện nay chuyển sang mua heo của công ty. Tuy giá heo của công ty thường cao hơn mặt bằng chung ngoài thị trường, nhưng thương lái rất “khỏe” vì mọi giấy tờ, thủ tục cũng như việc đeo vòng truy xuất nguồn gốc cho heo đều được thực hiện chỉn chu”.

Bà Thủy cho biết thêm, việc các hộ chăn nuôi thờ ơ với việc thực hiện đeo vòng truy xuất nguồn gốc heo đang phải đối mặt với sự rủi ro lớn vì tự thu hẹp về đầu ra. Bởi, TP.Hồ Chí Minh vẫn luôn là kênh tiêu thụ chính của mặt hàng thịt heo.

Nói về việc các trang trại chăn nuôi tham gia đề án đeo vòng truy xuất nguồn gốc, ông Nguyễn Kim Đoán, Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, so sánh: “Các trang trại lớn chỉ cần tham gia 1 lần tập huấn là về có thể thực hiện tốt việc đeo vòng truy xuất nguồn gốc. Các trại nhỏ, nhất là hộ chăn nuôi thường rất chậm và gặp nhiều khó khăn trong triển khai. Nhất là hiện nay giá heo hơi vẫn thấp hơn giá thành sản xuất, nên các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ càng kém mặn mà với chương trình”.

Cũng theo ông Đoán, tuy hiện nay heo không đeo vòng truy xuất vẫn tiêu thụ được tại thị trường nội tỉnh và một số tỉnh, thành lân cận, nhưng số lượng chỉ khoảng hơn 1 ngàn con/ngày, chiếm tỷ lệ khá nhỏ so với tổng số heo tiêu thụ tại thị trường TP.Hồ Chí Minh. Nhưng các thị trường trên cũng ngày càng khắt khe hơn trong tuyển lựa heo, nhất là không tiêu thụ heo quá trọng lượng. Mặt khác, thương lái từ các tỉnh, thành khác về mua heo thường phải thông qua thêm một khâu trung gian là thương lái tại địa phương nên chi phí cũng đội lên khiến kênh tiêu thụ này càng thiếu tính ổn định.

Bình Nguyên