Đảm bảo quyền lợi người dân vùng dự án

Hầu hết người dân trong vùng dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Sân bay Long Thành) đang rất quan tâm vấn đề tái định cư, đặc biệt là thông tin về các suất tái định cư phụ...

Phối cảnh Trung tâm văn hóa tại Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn. Ảnh:V.Nam

Để đảm bảo nơi ở cho người dân đã “nhường” đất cho dự án Sân bay Long Thành, UBND tỉnh cũng đã xem xét tính toán kỹ đối với từng trường hợp, trên quan điểm phải làm hết sức để người dân không bị thiệt thòi.

* Tạo nơi ở tốt cho người dân

Theo Ban Chỉ đạo dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Sân bay Long Thành (Ban Chỉ đạo), để đảm bảo chỗ tái định cư cho người dân, báo cáo nghiên cứu khả thi đã được tính toán rất kỹ. Các khu tái định cư cho dự án sân bay được chọn đều là các vị trí đẹp, thuận tiện về nhiều mặt.

Không chỉ vậy, 2 khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn và Phân khu 3 - Khu tái định cư Bình Sơn còn được thiết kế xây dựng với đầy đủ hạ tầng xã hội đảm bảo là một khu dân cư hiện đại ít nơi có được. Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Quốc Hùng cho hay, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo rất quyết liệt để xây dựng khu tái định cư nhằm đảm bảo đây là nơi ở tốt cho người dân trong vùng dự án khi di dời đến sinh sống, đúng theo quan điểm là “nơi ở mới sẽ khang trang, tốt hơn nơi ở cũ”.

Các chỉ tiêu kỹ thuật ở Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn và Phân khu 3 - Khu tái định cư Bình Sơn: Về chỉ tiêu cấp nước sạch, nguồn nước được lấy từ hệ thống cấp nước dọc tuyến quốc lộ 51 xuống Nhơn Trạch 120-140 lít/người/ngày đêm. Thoát nước là 80% lượng nước cung cấp, nước được đưa về nhà máy xử lý nước thải tập trung để xử lý; chỉ tiêu về điện từ 1.000-1.500 KWh/người/năm; lượng rác thải khoảng 1,2kg/người/ngày.

Tổng số lô tái định cư tại Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn là khoảng 5 ngàn lô và có hơn 1,5 ngàn lô tái định cư ở Phân khu 3 - Khu tái định cư Bình Sơn. Tại các khu tái định cư, nhà thiết kế đảm bảo có nhiều diện tích khác nhau để bố trí cho các trường hợp bị thu hồi đất khác nhau trong vùng dự án. Diện tích lô tái định cư nhỏ nhất là 80m² và lô lớn nhất lên đến 300m².

Theo lãnh đạo Sở Tài nguyên - môi trường, các khu tái định cư này được thiết kế theo quy hoạch đô thị, song diện tích lô tái định cư có những lô 300m², tương đương với đất ở nông thôn. Lô tái định cư có diện tích lớn thuộc dạng nhà ở liên kế có sân vườn.

Theo Ban Chỉ đạo, số lô dành cho tái định cư đã được tỉnh tính toán đầy đủ cho tất cả hộ dân trong vùng dự án, thậm chí cả những hộ phụ không đủ điều kiện tái định cư chính vẫn được xem xét. Quan điểm của UBND tỉnh là không thể để thiếu chỗ ở cho người dân trong vùng dự án - những người đã đồng ý di dời để “nhường” đất xây dựng sân bay.

* Đảm bảo công bằng cho các hộ dân

Khung chính sách về bố trí tái định cư cho người dân bị thu hồi đất cho dự án Sân bay Long Thành được quy định khá cụ thể như: những gia đình, cá nhân bị thu hồi đất ở (đất thổ cư) dù trên đất chưa xây dựng nhà ở và không còn chỗ ở nào khác trên địa bàn xã nơi thực hiện dự án (cụ thể là xã Bình Sơn) thì được giao một lô đất ở trong khu tái định cư.

Ông Nguyễn Hồng Quế, Chi cục phó Chi cục Quản lý đất đai (Sở Tài nguyên - môi trường) giải thích: “Có nhiều trường hợp ở xã khác đến canh tác tại xã Bình Sơn, đất bị thu hồi cho dự án trong đó có đất thổ cư nhưng chưa làm nhà thì vẫn được bố trí suất tái định cư. Khi đi tuyên truyền cho người dân, nhiều hộ cũng bày tỏ lo lắng về vấn đề này”.

Cũng theo khung chính sách bố trí tái định cư, những trường hợp mà giá trị bồi thường về đất ở nhỏ hơn giá trị suất tái định cư tối thiểu thì hộ gia đình, cá nhân sẽ được Nhà nước hỗ trợ phần giá trị chênh lệch đó. Việc hỗ trợ phần chênh lệch này được nhiều người dân đồng tình. Đối với những trường hợp bị thu hồi nhiều thửa đất ở hoặc một thửa đất ở có diện tích lớn sẽ được xem xét bố trí các lô tái định cư với diện tích tương đương.

Trên thực tế, trong khu vực thu hồi đất cho dự án, không phải hộ dân nào cũng đều có đất ở, nhiều trường hợp xây dựng nhà trên đất nông nghiệp (xây dựng trái phép). Để tạo điều kiện cho người dân đảm bảo có chỗ ở, những trường hợp xây dựng nhà trên đất nông nghiệp trước ngày 25-6-2015, gia đình có nhiều thế hệ, nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống khi đất bị thu hồi thì mỗi cặp vợ chồng có nhu cầu xin tách khẩu sẽ được giao một lô tái định cư tối thiểu và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Ông Quế chia sẻ: “Nhiều người dân không nắm rõ quy định mà cho rằng tái định cư là phải công bằng trên cơ sở các hộ đều được bố trí diện tích như nhau. Thực ra như vậy mới là không công bằng, bởi có nhiều hộ dân bị thu hồi rất nhiều đất ở, trong khi những hộ diện tích đất ở có rất ít (do chia cho con), thậm chí có hộ không có đất ở, nếu xét tái định cư đồng đều diện tích bằng nhau thì sẽ thiệt thòi cho người bị thu hồi nhiều đất”.

Công tác tái định cư cho người dân trong vùng dự án Sân bay Long Thành còn được Nhà nước tính toán cả các trường hợp người Việt Nam có đất thu hồi nhưng định cư ở nước ngoài. Trường hợp chủ đất tự lo chỗ ở thì ngoài việc được bồi thường về đất còn được nhận khoản tiền hỗ trợ tái định cư bằng giá trị suất đầu tư hạ tầng của lô đất tái định cư.

Vân Nam