Chàng kỹ sư với những sáng chế 100 ngàn đồng

"Điều khiển đèn bằng thiết bị điều khiển từ xa của tivi, đèn cửa tự động sáng (vào ban đêm) khi có người đi ngang; hay tắt, mở đèn chỉ bằng tiếng vỗ tay…

“Điều khiển đèn bằng thiết bị điều khiển từ xa của tivi, đèn cửa tự động sáng (vào ban đêm) khi có người đi ngang; hay tắt, mở đèn chỉ bằng tiếng vỗ tay… Tất cả đều có thể thực hiện khi vật dụng nào đó được lắp thêm một số bộ phận đơn giản” - kỹ sư Nguyễn Trọng Hiếu (32 tuổi, ngụ xã Thạnh Phú, huyện Vĩnh Cửu), người đang tiến hành nghiên cứu những thiết bị điện thông minh, cho chúng tôi biết.

Anh Nguyễn Trọng Hiếu đang hàn mạch điện một thiết bị điều khiển thông minh.

Đưa chúng tôi đến trước cửa nhà mình, anh Hiếu ra dấu cho mọi người im lặng rồi bất ngờ vỗ tay 2 cái. Ngay lập tức, bóng đèn compact ở 2 cột nhà anh bật sáng trước sự ngỡ ngàng của chúng tôi. Rồi trong lúc chúng tôi chưa kịp hiểu chuyện gì đã xảy ra, anh lại vỗ tay để tắt đèn.

* Ý tưởng sáng tạo từ… sự “lười biếng”

Anh Nguyễn Trọng Hiếu cho biết, chiếc đèn cửa hoạt động theo ý điều khiển của anh là nhờ một bộ micro được lắp trên vách tường. Khi thiết kế nó, anh đã cài đặt bộ cảm biến âm thanh chỉ “đọc” được những âm thanh tạo ra từ tiếng vỗ tay và loại bỏ những âm thanh khác.

“Ngày còn nhỏ, tôi thường mơ khi cuộc sống hiện đại, con người sẽ không phải làm gì nhiều, cứ nằm một chỗ bấm nút, hoặc lên tiếng sẽ có máy móc làm hết. Lớn lên một chút, tôi rất thích tìm tòi những máy móc trong nhà, có đồ chơi hay đồng hồ mới tôi lại tìm cách mở bung ra xem cách nó hoạt động. Những năm học tại Trường đại học bách khoa TP.Hồ Chí Minh (2000-2004), tôi đã thiết kế một bộ nhận tín hiệu có thể dùng điện thoại “cục gạch” soạn thảo văn bản trên máy vi tính…” - vừa kể, anh Hiếu vừa đưa chúng tôi vào tham quan những sáng chế.

Anh Hiếu kể, sản phẩm đầu tiên anh đưa vào ứng dụng trong gia đình chính là chiếc máy bơm nước được điều khiển từ xa. Năm 2008, trong lúc đang tưới nước trong vườn, anh đã nảy ra ý tưởng và ngay lập tức cải tiến thiết bị điều khiển của một món đồ chơi để điều khiển sự vận hành, hay dừng hoạt động của máy bơm nước.

“Cho đến bây giờ, thiết bị điều khiển máy bơm nước vẫn là một trong những thiết bị được nông dân ở các tỉnh đặt hàng tôi làm nhiều nhất. Có thể ý tưởng của tôi trùng với những ý tưởng đã được người khác thực hiện, nhưng cách làm thì theo một hướng khác, với giá thành rẻ hơn. Khi vào các nhà hàng sang trọng, tôi thấy những vòi nước tự động xả khi đưa bàn tay vào gần, tôi nghĩ những gia đình bình thường không thể sử dụng được những sản phẩm này vì giá thành rất cao. Do đó, tôi đã tìm tòi để tạo ra những sản phẩm tự động với mức giá rẻ, có thể đưa vào sử dụng trong mọi gia đình. Thật ra, không có gì quá khó hiểu và thần kỳ, chỉ là những mạch điện được lắp ráp cho phù hợp với yêu cầu của người dùng thôi” - anh Hiếu tâm sự với chúng tôi.

* Ý tưởng là điều quan trọng

Kể từ khi tạo ra được thiết bị điều khiển sự hoạt động của máy bơm, anh Hiếu luôn tìm tòi để hoàn thiện hơn nữa các thiết bị điều khiển từ xa của mình. Anh Hiếu giải thích, những sáng chế của anh không làm thay đổi kết cấu của sản phẩm, mà chỉ gắn thêm những thiết bị có khả năng mã hóa tín hiệu được phát ra từ bộ điều khiển từ xa, rồi thực hiện những hoạt động đã được cài đặt sẵn. Minh họa cho lời nói, anh Hiếu dùng bộ điều khiển tivi để mở quạt máy và dùng bộ điều khiển quạt máy để tắt tivi, dù 2 sản phẩm này thuộc 2 nhà sản xuất khác nhau.

Với sáng tạo của anh Nguyễn Trọng Hiếu, một thiết bị điều khiển từ xa thông dụng có thể điều khiển nhiều sản phẩm khác nhau.

“Điều hay nhất của các thiết bị điều khiển từ xa này là giá thành thấp, phần lớn dưới 100 ngàn đồng, nên mọi gia đình đều có thể lắp đặt. Chỉ cần có ý tưởng và có thể tìm được linh kiện, tôi có thể tạo ra sản phẩm đáp ứng nhu cầu đó chỉ trong một ngày. Nếu lắp đặt tất cả những thiết bị mã hóa tín hiệu thì chỉ cần nằm một chỗ đã có thể bật, tắt bất kỳ máy móc nào hoạt động bằng điện trong nhà. Ví dụ, hệ thống đèn trước cổng sẽ bật sáng vào buổi tối khi có người tiến lại gần trong khoảng cách nhất định, hoặc vỗ tay để tắt toàn bộ đèn trong nhà vào buổi tối” - nói đoạn, anh Hiếu đưa cho chúng tôi xem các phòng trong nhà được lắp đặt hệ thống điều khiển từ xa.

Khi được hỏi về chuyện bản quyền với các sáng chế, anh Hiếu nói nếu như sản phẩm anh làm ra và sản phẩm đang có trên thị trường có cùng tính năng, nhưng cách làm của anh không giống, hoặc có điểm khác với các công ty đã làm ra sản phẩm có tính năng tương tự thì không thể gọi là vi phạm bản quyền. “Nguyên lý hoạt động của sản phẩm có thể giống nhau, nhưng tôi khẳng định chưa bao giờ mua thử một sản phẩm nào đó để sao chép” - anh Hiếu tự tin đáp lại câu hỏi của chúng tôi.

Năm 2010, anh Hiếu thành lập công ty sản xuất những thiết bị điện thông minh, chủ yếu đáp ứng các đơn đặt hàng nhỏ ở các nhà xưởng, hoặc các trang trại. Anh cho rằng, những thiết bị này sẽ tiết kiệm thời gian di chuyển để tắt, mở các máy móc chạy điện, từ đó khách hàng có dư thời gian để thực hiện những công việc khác.

“Khó khăn lớn nhất tôi gặp phải chính là mẫu mã các sáng chế. Hiện tại, các sản phẩm tôi làm ra chỉ là chiếc hộp nhựa có nối dây điện, hình thức nhìn không được bắt mắt. Quan điểm của tôi là, nếu một bạn lười đứng dậy tắt, mở thứ gì thì hãy nói với tôi, tôi sẽ tìm cách tạo ra một sản phẩm để bạn có thể nằm một chỗ mà vẫn làm được” - anh Hiếu cười rất tươi rồi đưa cho chúng tôi xem bản ghi chép các ý tưởng làm ra sản phẩm của mình.

Đăng Tùng