Qua thực tế hỗ trợ chống dịch tại các tỉnh, thành Đông Nam bộ, PGS-TS-BS Nguyễn Lân Hiếu đề xuất một số vấn đề nhằm thích ứng linh hoạt với dịch bệnh Covid-19 trong tình hình mới.
Tại hội nghị trực tuyến gặp gỡ giữa Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính với các lực lượng tuyến đầu chống dịch Covid-19 trên cả nước mới đây, PGS-TS-BS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện đại học Y Hà Nội cho rằng, có thể xem Covid-19 là đại dịch nguy hiểm nhất của thế kỷ XXI, đã gây ra những ảnh hưởng ghê gớm cho mọi hoạt động của xã hội Việt Nam. Những tổn thất vô cùng to lớn mà việc khắc phục không phải một sớm, một chiều.
 |
| Chăm sóc, theo dõi sức khỏe bệnh nhân Covid-19 ở Bệnh viện Dã chiến số 3 (tại ký túc xá Trường đại học Mở TP.HCM cơ sở 2, P.Long Bình Tân, TP.Biên Hòa). Ảnh: A.YÊN |
Qua thực tế một thời gian hỗ trợ chống dịch Covid-19 tại các tỉnh, thành Đông Nam bộ, PGS-TS-BS Nguyễn Lân Hiếu đề xuất một số vấn đề nhằm thích ứng linh hoạt với dịch bệnh Covid-19 trong tình hình mới.
* Hình thành mạng lưới chăm sóc bệnh nhân tại nhà theo cấp phường, xã
PGS-TS-BS Nguyễn Lân Hiếu đề xuất, trong tình hình mới, các địa phương cần xóa bỏ các khu cách ly tập trung, các bệnh viện dã chiến. Thay vào đó, hình thành mạng lưới chăm sóc bệnh nhân tại nhà theo cấp phường, xã. Người nhiễm Covid-19 được tự chăm sóc theo bộ tiêu chí đã được Bộ Y tế ban hành. Khu vực bị nhiễm có thể cách ly hẹp. Nếu số lượng ca nhiễm tăng đột biến (hơn 10% số mẫu lấy ngẫu nhiên) có thể cách ly cả thôn/ấp/khu phố hay xí nghiệp ấy. Đưa y tế vào bên trong để chăm sóc và theo dõi sức khỏe. Các ca tăng nặng, bệnh nền không ổn định hay người chưa tiêm vaccine có thể đưa sớm vào bệnh viện điều trị.
Tách đôi bệnh viện với 2 lối đi riêng biệt cho người nhiễm hoặc không nhiễm Covid-19. Xác định bằng test nhanh sàng lọc. Người nghi nhiễm cần khẳng định bằng xét nghiệm RT-PCR ở vùng đệm. Nếu chắc chắn âm tính sẽ đưa vào khu điều trị thông thường. Xét nghiệm ngẫu nhiên mẫu đại diện cần làm thường xuyên cho nhân viên y tế, bệnh nhân và người nhà của họ nhằm tránh bỏ sót các ổ dịch trong bệnh viện.
Khu điều trị Covid-19 nên chia làm 3, gồm: hồi sức cấp cứu, điều trị bệnh mức độ vừa và khu hậu Covid-19. Ngay khi các ca đã có xét nghiệm âm tính cần chuyển ngay sang tầng hậu Covid-19 để chăm sóc điều trị như bệnh nhân thông thường. Khu điều trị cần đảm bảo có đầy đủ oxy hóa lỏng, trang thiết bị, thuốc, vật tư và nhân lực. Đây là việc cần làm lâu dài không chỉ dưới hình thức tạm bợ, dã chiến. Bộ máy nhân sự cần được chính thức bổ nhiệm, chế độ lương thưởng rõ ràng. Thuốc và vật tư, trang thiết bị, chi phí điều trị cũng vậy, cần danh sách cụ thể, mua sắm, cơ chế chi trả rõ ràng tường minh để nhân viên y tế yên tâm làm việc.
Cần đưa y tế tư nhân vào cuộc. Cho phép bệnh viện tư thu phí dịch vụ như TP.HCM đã triển khai. Quản lý người nhiễm theo các bác sĩ phòng mạch. Thành lập các chuyên khoa như Covid-19 sản khoa, nhi khoa, lão khoa... để y tế tư nhân phát triển tạo thương hiệu của chính mình. Nhà nước nên hỗ trợ một phần thuốc và vật tư y tế; thông thoáng về chính sách để y tế tư thực sự nắm vai trò quan trọng trong giai đoạn sau đại dịch.
Rà soát việc tiêm vaccine, sẵn sàng có kế hoạch tiêm cho trẻ từ 12-18 tuổi khi được hướng dẫn. Tiêm cho các công nhân, người lao động phổ thông nếu đến sống, làm việc tại địa phương.
Tổ chức lại khu nhà ở cho công nhân và người lao động nhập cư. Nên sắp xếp cho những người làm cùng bộ phận được ở cùng nhau. Khi phát hiện ca dương tính, chính quyền hỗ trợ cho khu nhà trọ để người nhiễm có thể ở riêng biệt, cách ly. Khuyến khích tự test để phát hiện sớm, bảo đảm sức khỏe của mình và cộng đồng.
“Không sợ Covid-19 là cách sống mới mà chúng ta cần chấp nhận. Nếu tỷ lệ tử vong trong số người đã tiêm phòng như cúm mùa thì không cần phải sợ” - PGS-TS-BS Nguyễn Lân Hiếu nhấn mạnh.
* Nâng cao chất lượng y tế cơ sở
Sau những ngày vừa qua, PGS-TS-BS Nguyễn Lân Hiếu đề xuất, bài học lớn nhất là phải nâng cao chất lượng y tế cơ sở. Trước đây, Bộ Y tế, các địa phương chú trọng phát triển các kỹ thuật cao ở bệnh viện Trung ương, tuyến tỉnh. Tuy nhiên, trong đại dịch mới thấy hệ thống y tế cơ sở, đặc biệt là tuyến huyện còn một số bất cập, cụ thể là nhân lực và cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc men. Trong thời gian tới, các địa phương cần nâng cao chất lượng nhân viên y tế, đảm bảo cuộc sống để họ yên tâm học tập, làm việc. Các nhân viên y tế tuyến huyện không đủ điều kiện sinh sống và làm việc sẽ rất khó tập trung vào nâng cao tay nghề.
Trong điều kiện tình hình mới, nguyên tắc ứng xử với người nhiễm Covid-19 phải phù hợp với điều kiện thu dung, điều trị từng nơi; đảm bảo điều kiện ăn ở, sinh hoạt và nguyện vọng của người nhiễm. Nguyện vọng, sự hợp tác và hoàn cảnh cụ thể của từng F0 sẽ là yếu tố quyết định giúp người nhiễm bảo toàn sức khỏe của mình và tránh lây lan ra cộng đồng.
Cần sớm phân loại người nhiễm có triệu chứng nhẹ, không có triệu chứng hoặc đã tiêm vaccine và ưu tiên cho họ cách ly, điều trị tại nhà. F0 triệu chứng nặng mới cần đưa vào bệnh viện. Bởi theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới và ngay tại TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai..., khi đã tiêm vaccine, tỷ lệ F0 chuyển nặng và tử vong ít hơn nhiều so với người không tiêm vaccine.
Thay đổi cách khoanh vùng cách ly chính là chìa khóa thay đổi cách phòng, chống dịch. Cách ly khoanh vùng nhỏ nhất là chiến lược hoàn toàn đúng đắn của chính phủ. Dùng khoa học và thực tiễn địa phương, quốc gia để tồn tại và phát triển với sự hiện diện của Covid-19 là hướng đi không chỉ của Việt Nam mà cả thế giới ngày mai.
An Yên (ghi)
