Lỗ Tấn - Lá cờ đầu của văn học cách mạng Trung Quốc

Lỗ Tấn tên thật là Chu Thụ Nhân, tên chữ là Du Tài, quê ở phủ Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang, miền Đông Nam Trung Quốc.

Đại văn hào Lỗ Tấn.

Tuổi trẻ của Lỗ Tấn đã nhiều lần đổi nghề từ học hàng hải, học khai mỏ và xuất dương sang học y học ở Nhật Bản với mong muốn cứu chữa cho dân nghèo để họ không phải chết vì không có thuốc như cha mình. Thế nhưng, ông đã tỉnh ngộ khi một lần xem phim mà ở đó nhân vật trong phim là một người Trung Quốc làm “Hán gian” cho quân Nga bị quân Nhật bắt được và hành quyết. Những người Trung Quốc khác đứng vây quanh để xem tỏ ra khoái trá khi thấy đồng bào mình bị hành hạ và dửng dưng trước cái chết của đồng bào mình. Sự việc này dày vò suy nghĩ của Lỗ Tấn: Đồng bào ông đang bệnh hoạn về tinh thần, cần phải cứu vãn tinh thần của họ. Việc chữa căn bệnh tinh thần trầm kha này trở nên cấp bách hơn chữa bệnh bằng thể xác, ông chuyển từ học y sang học văn để cứu chuộc linh hồn của đồng bào mình. Chi tiết này ông đã đưa vào tác phẩm “Thuốc” nổi tiếng sau này.

Lỗ Tấn gia nhập Quang Phục Hội, một tổ chức cách mạng của Tôn Dật Tiên và dịch nhiều tác phẩm của các nhà thơ dân chủ cách mạng và các trước tác khoa học của thế giới với mục đích thức tỉnh dân tộc mình. Năm 1909, Lỗ Tấn trở về nước dạy học và tham gia cách mạng Tân Hợi 1911. Ông đã sớm tỏ ra thất vọng vì cuộc cách mạng “nửa vời” này vì theo ông, nó chẳng đem lại lợi ích gì đáng kể ngoài việc đập nát “bài vị thờ vua Tuyên Đức”. Cách mạng tháng Mười Nga đã ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc đời ông. Năm 1918, Lỗ Tấn viết thiên truyện đầu tay “Nhật ký người điên”, tiếp theo ông viết nhiều truyện ngắn khác, như: Khổng Ất Kỷ, Cố hương, Cầu phúc, đặc biệt là kiệt tác AQ chính truyện và nhiều tác phẩm nổi tiếng khác lên án chủ nghĩa đế quốc, chế độ phong kiến, chính quyền phản động.

Năm 1920- 1925, Lỗ Tẫn làm giáo sư ở Trường đại học Bắc Kinh. Ông lãnh đạo sinh viên, lập các nhóm văn học, làm báo, tạp chí để cổ vũ cách mạng. Lỗ Tấn trở thành lãnh tụ tư tưởng của thanh niên Trung Quốc. Năm 1926, trước sự truy bức của chính quyền phản động, Lỗ Tấn về Hạ Môn, Quảng Châu làm giáo sư Trường đại học Hạ Môn. Từ đây, Lỗ Tấn có quan hệ mật thiết với tổ chức Đảng Cộng sản Trung Quốc. Sau khi Tưởng Giới Thạch phản bội chủ nghĩa Tôn Trung Sơn, đàn áp đẫm máu giai cấp vô sản, Lỗ Tấn phẫn nộ từ chức giáo sư đại học và dời lên Thượng Hải để tránh sự truy bức của chính quyền phản động và duy trì đường lối văn học vô sản, trở thành người thầy của nền văn học cách mạng mới. Tại đây, Lỗ Tấn tập trung sức lực cho việc tổ chức và lãnh đạo phong trào văn học cách mạng, xuất bản nhiều tạp chí giới thiệu lý luận văn nghệ Mácxít. Trong thời gian này, Lỗ Tấn viết “Chuyện cũ viết lại” và hàng ngàn bài tạp văn nổi tiếng, như: Giọng Nam điệu Bắc, Viết tự do, Viết ở Tô giới, Văn học viền hoa v.v...

Lỗ Tấn qua đời ngày 19-10-1936 tại Thượng Hải. Quần chúng cách mạng đã tổ chức tang lễ ông hết sức trọng thể và phủ trên quan tài ông lá cờ đề ba chữ “Dân tộc hồn” - linh hồn của dân tộc.

Ngọc Anh