Thất nghiệp ảo lãnh tiền thật

Trong khi không ít doanh nghiệp (DN) đang phải chạy đua tuyển dụng lao động mới, thì vẫn có hàng ngàn người xếp hàng làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Trong khi không ít doanh nghiệp (DN) đang phải chạy đua tuyển dụng lao động mới, thì vẫn có hàng ngàn người xếp hàng làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Thống kê của Phòng Bảo hiểm thất nghiệp (Trung tâm giới thiệu việc làm tỉnh) cho thấy, nếu như ngày làm việc đầu tiên sau kỳ nghỉ tết Giáp Ngọ 2014 chỉ có 200 người đến thông báo tình hình tìm kiếm việc làm, thì những ngày tiếp sau con số này liên tục tăng, từ 200 lên 600 và cao nhất có ngày lên tới 900 người. Có một nghịch lý xảy ra, mặc dù thông báo tình hình tìm kiếm việc làm, nhưng khi cán bộ Trung tâm giới thiệu việc làm tỉnh tiến hành tư vấn, giới thiệu việc làm thì phần lớn lao động làm ngơ với những thông tin này.

* Thất nghiệp ảo

Giải thích cho hiện tượng thất nghiệp nhưng không cần tìm việc của người lao động, cán bộ của Phòng Bảo hiểm thất nghiệp cho hay, đây chính là hiện tượng thất nghiệp ảo đã diễn ra nhiều năm nay, nhưng chưa tìm ra giải pháp hữu hiệu để ngăn chặn. Người lao động làm việc trong DN khi đã tham gia đủ số năm đóng bảo hiểm thất nghiệp, dù không bị mất việc nhưng vẫn xin nghỉ việc để có cơ hội hưởng trợ cấp thất nghiệp với  mức bằng 60% số tiền của một tháng lương cơ bản nhân với 3 hoặc 6 tháng (tùy theo thời gian đã tham gia đóng bảo hiểm thất nghiệp).

Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp chen chúc thực hiện thông báo tình hình việc làm tại Trung tâm giới thiệu việc làm tỉnh.

Những con số thống kê của Phòng Bảo hiểm thất nghiệp đưa ra cho thấy, từ năm 2010 đến nay số người hưởng trợ cấp thất nghiệp trên địa bàn liên tục tăng. Cụ thể, năm 2010 giải quyết cho 14 ngàn người hưởng trợ cấp thất nghiệp với số tiền phải chi là 48 tỷ đồng. Năm 2011 giải quyết cho 24 ngàn người, số tiền phải chi trên 88 tỷ đồng. Năm 2012 có 31 ngàn người, số phải chi là trên 230 tỷ đồng và năm 2013, số tiền chi giải quyết trợ cấp thất nghiệp đã lên tới con số trên 270 tỷ đồng.

 * Gánh nặng cho ngân sách

Theo Bảo hiểm xã hội tỉnh, nguy cơ vỡ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp là hoàn toàn có thể xảy ra. Nguyên nhân do năm 2009, chính sách bảo hiểm thất nghiệp bắt đầu có hiệu lực, đồng thời thực hiện thu, chưa phải chi trả. Đến năm 2010 và 2011 Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp bắt đầu phải thực hiện chi trả, nhưng mới chỉ ở mức chi thấp. Từ năm 2012 đến nay, quỹ phải chi ra lớn hơn, do người được hưởng trợ cấp thất nghiệp ngày một tăng, thời gian hưởng dài, lương cơ bản liên tục được điều chỉnh theo hướng có lợi cho người lao động.

Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp được cán bộ Trung tâm giới thiệu việc làm tỉnh tư vấn học nghề, giới thiệu việc làm.

 Chính sách bảo hiểm thất nghiệp là một chính sách lớn của Nhà nước, nó sẽ thực sự phát huy tác dụng cho người lao động khi thất nghiệp thực sự. Tuy nhiên, với hiện tượng thất nghiệp ảo nhưng lại được hưởng chế độ thật như hiện nay, sẽ vô tình tạo ra gánh nặng cho ngân sách Nhà nước, bởi trong số tiền trợ cấp thất nghiệp mà người lao động được hưởng có phần hỗ trợ rất lớn của Nhà nước, người lao động và DN chỉ phải đóng một phần nhỏ.

Anh Nguyễn Hồ Phong (phường Long Bình Tân, TP.Biên Hòa) có thời gian gần 20 năm làm việc tại Công ty TNHH Vedan (huyện Long Thành), mức lương cơ bản của anh trước khi nghỉ việc đã lên trên 4 triệu đồng/tháng. Anh Phong “thất nghiệp” không phải vì công ty không có việc làm, mà đơn giản là anh tự xin nghỉ để hưởng trợ cấp thất nghiệp vì đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp được một thời gian dài. “Tổng cộng số tiền trợ cấp thất nghiệp tôi được hưởng lên tới trên 24 triệu đồng, một số tiền không hề nhỏ” - anh Phong vui mừng cho biết.

Trong khi đó, bà Trần Thị Thùy Trâm, phụ trách Phòng Bảo hiểm thất nghiệp, cho biết nhận thức của người xin hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp còn chưa đầy đủ. Nhiều trường hợp cho rằng nếu xin nghỉ việc sẽ có được một khoản tiền kha khá tiêu xài, sau đó sẽ tìm một công việc ở công ty mới, thậm chí là tiếp tục quay lại công ty cũ để làm việc. Do mới chỉ suy nghĩ được lợi ích trước mắt nên người lao động đã vô tình nhận phần thiệt về mình khi mất đi các chế độ ưu đãi về thâm niên làm việc lâu dài để được nhận lương, bảo hiểm xã hội, phụ cấp ở mức cao hơn.

Công Nghĩa