Đổi tiền mới thu lời có thể bị xử phạt

Còn hơn 1 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 nhưng mấy ngày nay, dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới lì xì tết đã bắt đầu nhộn nhịp trên các trang mạng xã hội (MXH) như: Facebook, Zalo…

Một số tài khoản mạng xã hội rao đổi tiền mới. Ảnh chụp màn hình

Nhiều người vô tư giao dịch mà không biết hành vi đổi tiền mới, tiền lẻ nhằm hưởng phần trăm chênh lệch, đổi tiền thu lời đều là hành vi vi phạm quy định pháp luật, vi phạm quy định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam, có thể bị xử phạt hành chính.

* Đổi tiền lẻ trên mạng, bao nhiêu cũng có

Nhiều người thường than phiền không dễ đổi tiền mới mệnh giá nhỏ dùng để lì xì dịp Tết Nguyên đán tại các ngân hàng; trong khi đổi ngoài “chợ đen” có thu phí thì bao nhiêu cũng có.

Nhân viên một ngân hàng thương mại cổ phần có trụ sở tại TP.Biên Hòa cho biết, mấy năm nay, NHNN Việt Nam không in tiền mới nên lượng tiền mới chủ yếu huy động từ các chi nhánh hoặc tận dụng nguồn tiền mới được cung ứng thay thế tiền cũ và không còn nhiều.

“Ngay cả nhân viên ngân hàng, khách hàng VIP chỉ đổi được rất ít, thậm chí không đổi được tiền mới do nguồn cung hiếm” - nhân viên này cho biết.

 Trong khi đó, dịch vụ đổi tiền mới trên các trang MXH rất sôi động. Chỉ cần dùng từ khóa “Đổi tiền mới 2024” để tìm kiếm là có đến cả ngàn bài viết quảng cáo liên quan với những lời chào mời hấp dẫn trên các trang MXH. Các chủ tài khoản còn cam kết bảo đảm giao hàng tận nơi, tiền mới 100% nguyên seri. Đáng chú ý, một số chủ tài khoản còn quảng cáo không giới hạn số lượng… 

Hầu hết các trang MXH đều không đăng tải phí đổi tiền, chỉ cho số điện thoại, nếu có nhu cầu liên hệ trực tiếp hoặc nhắn tin riêng vào hộp thư của tài khoản cá nhân trên Facebook, Zalo. Mức phí đổi tuỳ theo mệnh giá, số lượng tiền cần đổi.

“Loại tiền mới mệnh giá từ 50 ngàn đồng trở lên và đổi càng nhiều, phí đổi dao động trong khoảng 6-7% (đổi 1 triệu đồng thì phí từ 60-70 ngàn đồng). Với các loại tiền mệnh giá nhỏ từ 1-10 ngàn đồng, mức phí là 10%” - chủ một tài khoản Facebook cho biết.

Ngoài đổi tiền Việt Nam mới, còn có dịch vụ đổi tiền USD loại tờ 1 USD và 2 USD với giá khá cao; cụ thể, tờ 1 USD có giá 30 ngàn đồng, tờ 2 USD là 55 ngàn đồng. Còn có tiền 2 USD mạ vàng 12 con giáp để lì xì, tặng người thân, bỏ trong ví để cầu may… được quảng cáo in tại Mỹ với giá hơn 100 ngàn đồng/tờ. Tuy nhiên, theo tìm hiểu, loại tiền trên không phải được in tại Mỹ như lời quảng cáo.

Bà Lê Thanh Nga (Việt kiều đang ở bang California, Mỹ) cho biết: “Trước giờ tôi chưa thấy tờ tiền trên được giao dịch tại Mỹ, mà chỉ thấy nó xuất hiện ở Việt Nam, Trung Quốc”.

Có thể bị phạt đến 80 triệu đồng

Hành vi đổi tiền để hưởng chênh lệch, thu phí đổi là vi phạm quy định của pháp luật trong lĩnh vực ngân hàng, có thể bị xử lý, xử phạt nghiêm theo quy định tại Nghị định 88/2019/NĐ-CP ngày 14-11-2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng. Theo đó, cá nhân vi phạm có thể bị phạt tiền từ 20-40 triệu đồng; tổ chức vi phạm thì mức xử phạt hành chính sẽ bằng 2 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

* Đổi tiền thu lời là vi phạm pháp luật

Có không ít khách hàng gặp rủi ro khi đổi tiền online, do giao dịch qua MXH nên rất khó xác thực danh tính. Có trường hợp khi nhận về cọc tiền bị rút ruột, không đúng series, thậm chí không kiểm tra kỹ càng còn có thể nhận về tiền giả…

 Chị Trần Thị Thu Huyền (ngụ P.Thống Nhất, TP.Biên Hòa) từng là nạn nhân kể, Tết năm 2023, vì muốn có tiền mới để thưởng cho nhân viên nên chị liên hệ đổi trên Facebook. Chủ tài khoản Facebook này trực tiếp mang tiền đến công ty; thấy tiền mới xếp theo sắp 100 tờ nên chị không kiểm lại. Đến khi phát tiền lì xì cho nhân viên, chị mới phát hiện sấp nào cũng thiếu mấy tờ.

“Khi liên hệ phản ảnh với tài khoản Facebook trên thì người đổi tiền đổ lỗi do mình không đếm, tiền giao rồi nên họ không chịu trách nhiệm” - chị Huyền nói.

Phó giám đốc NHNN Việt Nam chi nhánh Đồng Nai Phạm Quốc Bảo cho biết, những năm qua, NHNN không phát hành tiền lẻ mới, mệnh giá dưới 10 ngàn đồng vào dịp Tết Nguyên đán; đồng thời, nghiêm cấm cán bộ, các tổ chức ngân hàng lợi dụng, tiếp tay, cung cấp các loại tiền mới cho các đối tượng kinh doanh đổi tiền hưởng chênh lệch.

Theo ông Bảo, tất cả các loại tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông, người dân hoàn toàn có thể đến các tổ chức tín dụng để đổi và không mất phí. Chủ trương của NHNN là luôn đảm bảo cung ứng tốt nhất tiền cho lưu thông về mặt chất lượng tiền, cơ cấu, chủng loại, mệnh giá tiền để phục vụ nhu cầu của người dân. Theo quy định của pháp luật, bất kỳ hành vi đổi tiền mới, tiền lẻ nhằm hưởng phần trăm chênh lệch, đổi tiền thu lời đều là hành vi vi phạm quy định pháp luật, quy định của NHNN. Do đó, cần phải có sự thông tin kịp thời, sự phối hợp của các cơ quan chức năng để xử lý hành vi này.

Kim Liễu