Bài cuối: Không dừng lại…

Chỉ cần có thông tin, nhất là nhân chứng đã từng sống, chiến đấu cùng các liệt sĩ hoặc người dân sinh sống tại khu vực có thông tin hài cốt, hệ thống chính trị của tỉnh và lực lượng chức năng quyết tâm không dừng lại theo phương châm "còn sức còn làm"; "dễ làm trước, khó làm sau"… miễn là tìm và đưa được các liệt sĩ về hương khói, thể hiện sự tri ân đối với người có công và đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc.

[links()]Chỉ cần có thông tin, nhất là nhân chứng đã từng sống, chiến đấu cùng các liệt sĩ hoặc người dân sinh sống tại khu vực có thông tin hài cốt, hệ thống chính trị của tỉnh và lực lượng chức năng quyết tâm không dừng lại theo phương châm “còn sức còn làm”; “dễ làm trước, khó làm sau”… miễn là tìm và đưa được các liệt sĩ về hương khói, thể hiện sự tri ân đối với người có công và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam và lãnh đạo Quân khu 7 dự và thực hiện nghi thức an táng hài cốt liệt sĩ tại xã Phước An (H.Nhơn Trạch). Ảnh: N.Hà

* Có thông tin là đến…

Trung tá Dương Anh Tuấn, Trưởng ban Chính sách Bộ Chỉ huy quân sự (CHQS) tỉnh, cho biết từ các nguồn tin của người dân, lực lượng chức năng đã tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở một số mộ lẻ, mộ tập thể tại khắp các địa phương trong tỉnh.

“Dựa vào nhân dân, bất kỳ là thời điểm nào, có thông tin là chúng tôi báo cáo cấp trên và đến làm việc. Chẳng hạn như khi nhận được tin báo của ông Dương Văn Tẩu (ở xã Phước An, H.Nhơn Trạch) vào lúc 5 giờ sáng 12-3, ngay lập tức chúng tôi xin ý kiến chỉ huy và chỉ đạo anh em nắm chắc thông tin. Gần 7 giờ sáng cùng ngày, chúng tôi đã có mặt tại địa bàn để tìm kiếm. Kết quả tìm và đưa được hài cốt 28 cô, bác hy sinh trong kháng chiến về với đồng chí, đồng đội đã an ủi phần nào những người thực hiện nhiệm vụ này” - trung tá Dương Anh Tuấn nhấn mạnh.

Còn đại tá Bùi Văn Sỹ, Phó chính ủy Bộ CHQS tỉnh cho hay: “Các địa phương trong tỉnh đều là những địa danh, chiến trường ác liệt thời chiến tranh nên nhiều cô bác, anh chị đã hy sinh. Tìm và đưa liệt sĩ về nghĩa trang liệt sĩ là trách nhiệm của người đang sống. Vì vậy, chỉ cần có thông tin thì bất kể ngày, đêm, mưa, gió hay trong điều kiện nào, cán bộ, chiến sĩ (CBCS) và các lực lượng chức năng phải có mặt nhanh nhất để thực hiện nhiệm vụ ý nghĩa này”.

Chính nhờ quyết tâm không dừng lại, giai đoạn 2013-2022, tỉnh và các đơn vị chức năng đã tổ chức tìm kiếm 12 mộ liệt sĩ tập thể với trên 300 hài cốt liệt sĩ và hơn 70 mộ lẻ ở các địa bàn: Biên Hòa, Long Khánh, Xuân Lộc, Tân Phú, Long Thành, Nhơn Trạch cùng 11 vị trí có di vật liệt sĩ nhưng không có hài cốt.

* Nỗ lực xác định danh tính

Theo Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Đồng Nai, thời gian qua, cùng với nỗ lực tìm kiếm, đưa hài cốt liệt sĩ về các nghĩa trang liệt sĩ, tỉnh đẩy mạnh thực hiện Đề án Xác định, bổ sung danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Nhiệm vụ này được thực hiện ngay sau mỗi đợt tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, nhất là những đợt tìm kiếm lớn thông qua hội thảo tìm nhân chứng hoặc qua các phương tiện thông tin để tìm thân nhân.

Đại tá Bùi Văn Sĩ cho biết, giai đoạn 2013-2020, tỉnh đã phối hợp tìm thông tin và chỉnh sửa, bổ sung hoàn chỉnh 256 mộ bia đầy đủ thông tin; giải quyết di chuyển 503 hài cốt liệt sĩ về quê theo quy định. Riêng đợt tìm kiếm được 28 hài cốt liệt sĩ tại H.Nhơn Trạch giữa tháng 3-2022, Ban Chỉ đạo 515 cùng với H.Nhơn Trạch đã tổ chức hội thảo xác định thông tin về liệt sĩ.

Cũng qua hội thảo, với sự cung cấp của nhiều nhân chứng và đối chiếu với hồ sơ liệt sĩ từ nhiều nguồn, có trên 10 liệt sĩ có cơ sở để khẳng định rõ danh tính. Song để chắc chắn, Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 7, tỉnh Đồng Nai và các ngành liên quan tiếp tục tìm kiếm, xác minh để thông tin chính thức, rõ ràng trước khi khắc tên lên bia mộ các liệt sĩ.

Đối với 28 hài cốt liệt sĩ vừa tìm thấy cùng các nhân chứng xác định và thông tin từ hội thảo, hồ sơ liệt sĩ cho phép các cơ quan chức năng khẳng định đây là liệt sĩ của Đoàn 10 Đặc công rừng Sác. Đơn vị có gần 10 năm chiến đấu trên vùng đất Nhơn Trạch, Nhà Bè, Cần Giờ, cán bộ, chiến sĩ Đoàn 10 đã lập nhiều chiến công vang dội, xây đắp nên truyền thống anh hùng “Rừng Sác là nhà, bến cảng, kho tàng là trận địa, sông Lòng Tàu là quyết chiến điểm, có lệnh là đánh, hoàn cảnh nào cũng đánh, đã đánh là thắng”.

Theo đại tá Huỳnh Thanh Liêm, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh, Phó trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Đồng Nai, kết quả bước đầu trong việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ của tỉnh thời gian qua là cơ sở để tỉnh tiếp tục đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Bởi thời gian càng lùi xa, nhân chứng càng ít đi, địa hình, địa vật càng thay đổi, sẽ rất khó khăn cho công tác này. Nhưng dù khó khăn đến đâu, CBCS lực lượng vũ trang tỉnh và các lực lượng chức năng quyết tâm không dừng lại, phải tìm kiếm để đưa liệt sĩ về hương khói.

* Trọn nghĩa vẹn tình với người đã khuất

Thiếu tướng Đỗ Văn Bảnh, Phó chính ủy Quân khu 7, Trưởng ban Chỉ đạo 515 Quân khu 7 cho rằng, những kết quả tìm kiếm đạt được thời gian qua của Đồng Nai, nhất là 6 tháng đầu năm 2022, cho thấy trách nhiệm, quyết tâm chính trị cao của cả hệ thống chính trị tỉnh. Đây là cơ sở, tiền đề để Đồng Nai và Quân khu 7 tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, tìm kiếm, cất bốc đưa liệt sĩ về hương khói, thể hiện đạo lý trọn nghĩa vẹn tình với người đã khuất.

“Tỉnh Đồng Nai tiếp tục đẩy nhanh tiến độ tổ chức khảo sát, xác minh thông tin mộ liệt sĩ, nhất là thông tin các khu mộ tập thể. Khi có đủ thông tin chắc chắn thì tổ chức tìm kiếm, quy tập theo phương châm dễ làm trước, khó khăn, phức tạp làm sau; đủ thông tin làm trước, thiếu thông tin làm sau. Xác định mục tiêu, lực lượng, phương tiện tập trung không dàn trải; xử lý dứt điểm từng vị trí, khu vực một làm đến đâu, kết luận dứt điểm đến đó” - thiếu tướng Đỗ Văn Bảnh chỉ đạo.

Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quản Minh Cường (trái) thực hiện nghi thức truy điệu, an táng liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ H.Long Thành

Đồng chí Trưởng ban Chỉ đạo 515 Quân khu 7 đề nghị, quá trình tìm kiếm, Đồng Nai nên phát hiện và nhân rộng những mô hình hay, cách làm sáng tạo mà thời gian qua đã triển khai hiệu quả. Cung cấp thông tin từ nhiều nguồn, phát huy vai trò nhân chứng (kể cả phía đối lập); dựa vào nhân dân; sàng lọc thông tin chắc chắn… để tìm kiếm có hiệu quả.

Thực tế từ các đợt tìm kiếm có kết quả cho thấy, nguồn tin được cung cấp cho lực lượng chức năng khá phong phú, đa dạng từ người dân, từ nhân chứng, kể cả các tài liệu hồ sơ do phía đối lập cung cấp. Tất cả đã được các ngành chức năng của tỉnh sàng lọc, hội thảo lấy ý kiến, chắt lọc thông tin để có kết luận chính thức và tổ chức tìm kiếm. Kinh nghiệm quý này chính là cơ sở để Đồng Nai đẩy nhanh tiến độ khảo sát, tìm kiếm, cất bốc và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ, đưa các bác, cô, chú hy sinh về với đồng chí, đồng đội.

Theo kết quả kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở 11 địa phương trong tỉnh, có trên 20,8 ngàn liệt sĩ được chôn cất ban đầu tại các địa bàn của tỉnh. Đại tá Huỳnh Thanh Liêm khẳng định, các lực lượng chức năng tiếp tục tìm kiếm không ngơi nghỉ, phấn đấu xác định danh tính từ 1,5-2 ngàn trường hợp liệt sĩ giai đoạn 2021-2030.

Nguyệt Hà