Luật hóa việc chống chuyển giá

Nghị quyết số 50-NQ/TW ngày 20-8-2019 của Bộ Chính trị khẳng định hiện tượng chuyển giá trong hoạt động của các doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ngày càng tinh vi và có xu hướng gia tăng.

  Nghị quyết số 50-NQ/TW ngày 20-8-2019 của Bộ Chính trị khẳng định hiện tượng chuyển giá trong hoạt động của các doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ngày càng tinh vi và có xu hướng gia tăng.   

Thuế từ doanh nghiệp FDI có đóng góp quan trọng vào ngân sách nhưng Đồng Nai đang đối mặt với việc gian lận thuế của không ít doanh nghiệp. Ảnh: V.Thế

[links()]Điều đó đặt ra yêu cầu cho cả nước cũng như từng địa phương cần có giải pháp cụ thể, từ siết chặt kiểm tra, thanh tra thuế đối với các DN trong diện thường xuyên nợ xấu đến việc luật hóa vấn đề này.

* Kiểm soát đặc biệt DN có vấn đề

Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Quốc Hùng, Đồng Nai là tỉnh có nhiều DN FDI đang hoạt động nên đây cũng là nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước. Để hạn chế tình trạng chuyển giá, gian lận thuế, DN báo cáo làm ăn thua lỗ kéo dài thì cần phải xem xét đặc biệt đối với những DN có tình trạng này.

“Nguyên tắc kiểm tra, thanh tra là phải làm sao răn đe được DN vi phạm, để DN chấp hành tốt chính sách thuế. Cục thuế phải sớm triển khai kế hoạch liên quan ngay từ đầu năm để tránh tình trạng chuyển giá, nợ thuế phức tạp” - Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Quốc Hùng yêu cầu.

Về vấn đề DN báo lỗ trong sản xuất, kinh doanh, theo Phó trưởng ban Quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai Mai Văn Nhơn, Ban sẽ theo dõi và nếu phát hiện DN nào báo lỗ liên tiếp nhiều năm mà vẫn mở rộng sản xuất thì coi đó là một trong những dấu hiệu của chuyển giá. Những DN có dấu hiệu nghi vấn, sản xuất kinh doanh khuất tất đều chuyển thông tin cho ngành thuế, bảo hiểm, ngân hàng và công an để kịp thời phát hiện, xử lý. Hiện Ban Quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai đã đưa vào danh sách hơn 10 DN FDI đang làm ăn thua lỗ nhiều năm và có nợ thuế, bảo hiểm xã hội nhiều để UBND tỉnh có các biện pháp quản lý chặt hơn.

* Luật hóa việc chống chuyển giá

Trong Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị cũng đưa ra phương hướng để hạn chế tình trạng chuyển giá, gian lận thuế của các DN FDI.

Theo đó, phải hoàn thiện pháp luật về chống chuyển giá theo hướng nâng lên thành luật. Pháp luật về thuế, ngoại hối, hải quan, đầu tư, khoa học và công nghệ, về xây dựng cơ sở dữ liệu, công bố thông tin... cần bổ sung các quy định chặt chẽ để kiểm soát, quản lý, ngăn chặn chuyển giá ngay từ khi thành lập và trong quá trình hoạt động của DN FDI. Đồng thời, xây dựng bộ máy chuyên trách chống chuyển giá đủ mạnh, đủ năng lực; cơ chế kiểm tra liên ngành, chuyên ngành để ngăn ngừa và hạn chế tình trạng chuyển giá của DN.

Như vậy, trong tương lai chính sách chống chuyển giá sẽ được nâng cấp thành luật với các quy định gồm: nguyên tắc quản lý thuế đối với DN có quan hệ giao dịch liên kết, quy định về hồ sơ xác định giá giao dịch.

Việc DN FDI gian lận, trốn thuế và báo cáo kinh doanh lỗ trong khi thực tế các DN lớn của Việt Nam cũng đầu tư lớn vẫn có lãi, đóng góp thuế thu nhập DN cho ngân sách nhà nước là một nghịch lý. Trong bối cảnh hội nhập, FDI vẫn giữ vị trí quan trọng, là một trong những “kênh” giúp Việt Nam tiếp nhận công nghệ mới. Nhưng về lâu dài cần thay đổi chiến lược thu hút đầu tư, chiến lược phát triển doanh nghiệp. Trong đó dành sự ưu tiên cho DN Việt để nâng cao sức mạnh kinh tế quốc gia, tạo ra giá trị xã hội và đóng góp vào nguồn thu ngân sách.

Cũng theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Quốc Hùng, so với các địa phương lân cận như Bình Dương thì số lượng DN FDI của Đồng Nai rất nhỏ nhưng quy mô thu hút vốn tương tự nhau. Điều này cho thấy các DN ở Đồng Nai có quy mô lớn hơn và chủ yếu nằm trong các khu công nghiệp. Hiện nay, tỉnh đang siết chặt công tác đầu tư nước ngoài nên có sẽ ưu tiên những dự án công nghệ cao, có triển vọng, đồng thời có nhu cầu đối với hàng phụ trợ của Việt Nam. Đây là giải pháp tạo sự an toàn, bền vững trong thu hút, quản lý và cả đôn đốc DN FDI thực hiện nghĩa vụ thuế.

Vương Thế