Áp lực trong thu ngân sách nhà nước

Trong 2 tháng đầu năm, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) của tỉnh đạt trên 10,3 ngàn tỷ đồng. Dự báo trong quý I-2023, số thu NSNN giảm trên cả 2 lĩnh vực thu nội địa và thu từ xuất - nhập khẩu (XNK).

Trong 2 tháng đầu năm, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) của tỉnh đạt trên 10,3 ngàn tỷ đồng. Dự báo trong quý I-2023, số thu NSNN giảm trên cả 2 lĩnh vực thu nội địa và thu từ xuất - nhập khẩu (XNK).

Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tại Cảng Đồng Nai. Ảnh: N.Liên

Khả năng trong quý II-2023 vẫn chưa có dấu hiệu khả quan do tình hình sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp (DN) còn nhiều khó khăn do kinh tế thế giới tiếp tục suy thoái. Theo đó, nhu cầu tiêu dùng toàn cầu giảm sẽ tác động bất lợi đến hoạt động XNK của Đồng Nai, ảnh hưởng trực tiếp đến thu NSNN trên địa bàn tỉnh.

* DN giảm năng lực sản xuất

Theo phân tích từ Cục Hải quan Đồng Nai, tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp, một số nền kinh tế lớn tiếp tục suy giảm tăng trưởng, đối diện với nguy cơ suy thoái kinh tế… DN không có đơn hàng xuất khẩu và giảm lượng nhập khẩu nguyên liệu phục vụ sản xuất trong năm 2023. Nguồn thu NSNN từ XNK của Đồng Nai chủ yếu thu từ thuế giá trị gia tăng (GTGT) của các dự án đầu tư mới, DN mở rộng sản xuất, nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất hàng hóa tiêu thụ trong nước phải chịu thuế.

Việt Nam tham gia ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do nên hàng hóa XNK đã và đang theo lộ trình giảm thuế về 0% và điều này cũng tác động lớn đến số thu NSNN.

Từ đầu năm đến nay, đơn hàng của DN giảm từ 20-50% khiến cho doanh thu thấp, kéo theo các khoản thuế thu nhập DN, thuế GTGT… cũng giảm sâu. Theo đánh giá của Cục Thuế Đồng Nai, từ quý IV-2022, năng lực sản xuất của nhiều DN bắt đầu suy giảm, dẫn đến nguồn thu giảm, kéo theo tiền nộp NSNN giảm. Một số DN trọng điểm trên địa bàn đã báo cáo kết quả kinh doanh gặp nhiều khó khăn, lợi nhuận thấp hoặc phát sinh lỗ. Giao dịch mua bán nhà đất, ô tô, xe máy, giao dịch chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn 2 tháng đầu năm cũng giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2022, ảnh hưởng số thu thuế TNCN, thu lệ phí trước bạ và tiền sử dụng đất.

Phó cục trưởng Cục Hải quan Đồng Nai Lê Đức Thọ cho biết, trong 2 tháng đầu năm, kim ngạch XNK lẫn số thu ngân sách đều giảm, XNK chỉ bằng 80% so với cùng kỳ năm 2022. Một số DN lớn vẫn còn kéo dài kỳ nghỉ Tết, số ngày làm việc trong tuần chỉ còn 5 ngày so với 7 ngày như trước. Thời gian qua, các mặt hàng giảm mạnh thuộc các nhóm hàng giày da, may mặc, gỗ…Dự báo trong tháng 3, số thu NSNN sẽ tiếp tục giảm. Qua trao đổi với một số tập đoàn, DN lớn trong tỉnh, tình hình sản xuất, xuất khẩu khả năng đến cuối quý II-2023 mới bắt đầu phục hồi, nhưng vẫn không thể bằng năm trước.

* Bám chặt các nguồn thu

Theo kế hoạch, năm 2023, Đồng Nai thu NSNN đạt trên 61,6 ngàn tỷ đồng, trong đó thu nội địa hơn 40 ngàn tỷ đồng, thu XNK khoảng 21 ngàn tỷ đồng. Tuy nhiên, trước những khó khăn trên, Đồng Nai đang trông đợi 6 tháng cuối năm tình hình sẽ sáng sủa hơn.

Phó giám đốc phụ trách Sở Tài chính Trương Thị Hương Bình nhận định, để hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN, Sở Tài chính sẽ tăng cường phối hợp với ngành Thuế và Hải quan, các địa phương thực hiện một số các giải pháp như: tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ DN phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh. Cùng các ngành tăng cường kiểm tra chống thất thu thuế đối với hộ kinh doanh, rà soát các hộ kinh doanh để bảo đảm thu đúng và thu đủ; đặc biệt, tập trung khai thác nguồn thu xây dựng cơ bản vãng lai từ các công trình, dự án thi công trên địa bàn; kiểm soát, giám sát chặt chẽ nợ thuế và thu hồi nợ thuế theo quy định…

Bên cạnh đó, ngành Tài chính tăng cường công tác dự báo, phân tích những tác động ảnh hưởng đến tình hình thu ngân sách trên địa bàn để kịp thời tham mưu lãnh đạo tỉnh có định hướng chỉ đạo trong công tác xử lý và điều hành ngân sách. Đồng thời, Sở Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi sát nguồn thu NSNN để có biện pháp cân đối, đảm bảo các nhiệm vụ chi, trong đó ưu tiên chi cho các lĩnh vực an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh…”.

Ngọc Liên