Viết tiếp bài báo "Dự án khu dân cư xã Phú Hội (Nhơn Trạch):
Bất hợp lý trong viêc bồi thường, giải tỏa": Áp giá đền bù trên cơ sở nào?

Buổi đối thoại giữa UBND huyện Nhơn Trạch, nhà đầu tư và 10 hộ dân vào ngày 5-7.

Buổi đối thoại giữa UBND huyện Nhơn Trạch, nhà đầu tư và 10 hộ dân có đất nằm trong dự án khu dân cư (KDC) xã Phú Hội diễn ra chiều ngày 5-7-2007 không mang lại kết quả như mong muốn. Suốt cuộc gặp "3 bên" đều căng thẳng khi một bên là chính quyền địa phương và nhà đầu tư, một bên là 10 hộ dân bị thu hồi đất đều có những lập luận, căn cứ trên cơ sở pháp lý của từng thời điểm...

Chủ tịch UBND huyện Từ Ngọc Chiếu cho rằng, trình tự giải quyết các chính sách về bồi thường, giải tỏa và tái định cư đã được Hội đồng bồi thường huyện áp dụng theo đúng quy định của Nhà nước; Tổng giám đốc Công ty Thái Dương Trịnh Ngọc Hải nhấn mạnh, đơn vị chủ đầu tư đã vận dụng và cân đối nguồn vốn mới có thể nâng mức giá bồi thường từ 41.400 đồng lên 52.000 đồng/m2. Trong khi đó, tất cả hộ dân tham dự buổi đối thoại đã phản bác lại mọi ý kiến của chính quyền địa phương và nhà đầu tư...

Tại cuộc gặp , nhiều câu hỏi khá "hóc búa" của 10 hộ dân dành cho ông Từ Ngọc Chiếu: "Nếu gia đình ông bị thu hồi đất (THĐ) và được nhà đầu tư trả cho mỗi m2 bằng 4 tô phở, ông có chịu không?", "Có bao giờ ông nghĩ đến chuyện, sau khi số hộ dân bị cưỡng chế, giải tỏa sẽ sống bằng gì khi họ đã "ăn hết số phở" tương ứng với diện tích đất bị thu hồi?"... Để trả lời những câu hỏi này, ông Từ Ngọc Chiếu cho biết, việc Hội đồng bồi thường huyện áp dụng các điều khoản trong Nghị định 22/1998/NĐ-CP của Chính phủ ký ngày 24-4-1998  là hoàn toàn phù hợp.

Thực tế, dự án KDC Phú Hội được UBND huyện triển khai từ năm 2004 trên cơ sở thực hiện Quyết định 1999/QĐ.CT.UBT ngày 10-7-2003 về việc quyết định giao quyền sử dụng đất cho Công ty Thái Dương thực hiện dự án KDC. Thời điểm này, Luật Đất đai 2003 chưa có hiệu lực thi hành; Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29-10-2004 của Chính phủ về hướng dẫn thi hành Luật Đất đai cũng chưa có, mà chỉ áp dụng theo Nghị định 22/1998/NĐ-CP đối với những trường hợp đền bù thiệt hại khi Nhà nước THĐ. Đây chính là những vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án KDC Phú Hội từ năm 2004 đến nay. Theo ông Từ Ngọc Chiếu, Hội đồng bồi thường huyện có thiếu sót, là đã không cương quyết giải phóng mặt bằng nên dẫn đến chỗ dự án không thể triển khai được mà kéo dài nhiều năm.

Về phía dân, tất cả đều khẳng định, UBND huyện không chỉ có "khuyết điểm", mà còn sai trong trình tự thực hiện dự án. Ví dụ như sau khi UBND huyện thông báo quy hoạch KDC Phú Hội, dân không nhận được quyết định THĐ của từng trường hợp bị THĐ. Ngay cả việc cưỡng chế giải phóng mặt bằng ngày 14-6-2007, người dân cũng không nhận được quyết định. Cho đến ngày 20-6-2007, số hộ dân có đất bị cưỡng chế mới nhận được thông báo nhận tiền bồi thường, giải tỏa và di dời...

Về phía tỉnh, quyết định phương án bồi thường đối với đất bị thu hồi trong dự án KDC Phú Hội là trên 2,208 tỷ đồng; trong đó người dân được bồi thường tổng cộng 1,786 tỷ đồng. Thế nhưng, đó là giá của thời điểm năm 2004. Còn giá đất năm 2007 mà UBND tỉnh ban hành khi Nhà nước THĐ - so với năm 2004 có một khoảng cách rất xa. Điều dễ nhận thấy đối với một "bài toán" áp giá bồi thường trong dự án KDC Phú Hội mà người dân không đồng tình, đó là tình trạng trượt giá hàng năm. Cho nên, việc UBND huyện Nhơn Trạch sau 3 năm vẫn áp dụng Nghị định 22/1998/NĐ-CP để tính giá bồi thường; đồng thời dựa trên bảng giá bồi thường trong dự án KDC Phú Hội của tỉnh năm 2004, xem ra người dân bị thiệt rất lớn.

Theo Nghị định 84 (ban hành ngày 25-5-2007, có hiệu lực sau 15 ngày đăng công báo) bổ sung về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước THĐ và giải quyết khiếu nại về đất đai, quy định rất rõ: "Trường hợp phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư do UBND cấp huyện phê duyệt mà trong đó giá đất bồi thường, hỗ trợ cao hoặc thấp hơn giá đất do UBND tỉnh quyết định và công bố thì UBND cấp huyện phải báo cáo UBND cấp tỉnh và chỉ được phê duyệt phương án bồi thường sau khi được UBND cấp tỉnh phê duyệt giá đất (điểm b, khoản 5, điều 56 Nghị định 84)". "Trường hợp đã có quyết định phê duyệt trước ngày Nghị định 197/2004/NĐ-CP có hiệu lực thi hành nhưng chưa thực hiện chi trả bồi thường, hỗ trợ và tái định cư mà sau đó giá đất cao hơn giá đã phê duyệt thì thực hiện điều chỉnh giá đất theo quy định tại khoản 2, điều 9 Nghị định 197 và khoản 2, điều 4 Nghị định 17/2006/NĐ-CP (điểm c, khoản 4, điều 58 Nghị định 84)". "Trong trường hợp người bị cưỡng chế từ chối nhận quyết định cưỡng chế thì tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng phối hợp với UBND cấp xã niêm yết công khai quyết định cưỡng chế tại trụ sở UBND xã - nơi có đất thu hồi; sau 15 ngày kể từ ngày giao trực tiếp quyết định cưỡng chế hoặc ngày niêm yết công khai quyết định cưỡng chế... mà người bị cưỡng chế không bàn giao đất thì UBND cấp huyện chỉ đạo, tổ chức lực lượng cưỡng chế thu hồi đất theo quyết định của pháp luật (điểm c, khoản 1 và khoản 2 Nghị định 84)"...

Như vậy, việc UBND huyện áp giá đền bù trên cơ sở của Nghị định 22/1998/NĐ-CP là không phù hợp với tình hình thực tế; tương tự, việc tiến hành cưỡng chế THĐ vào ngày 14-6 vừa qua  nhưng UBND huyện không có quyết định cưỡng chế giải tỏa là không đúng với các điều khoản mà Nghị định 84 đã quy định.

Mặc dù thời gian qua, UBND huyện Nhơn Trạch đã rất nỗ lực trong việc thuyết phục nhà đầu tư nâng giá bồi thường lên để người bị THĐ đỡ bị thiệt thòi, nhưng vấn đề ở chỗ, 10 hộ dân ở Phú Hội bị THĐ chắc chắn không thể an tâm để có thể chuẩn bị tốt tư tưởng cho một cuộc sống mới  một khi những vướng mắc về áp giá đền bù chưa được giải quyết một cách thỏa đáng.

T.N