Nguy cơ trẻ hóa tội phạm hình sự

Thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra một số vụ phạm pháp hình sự do các đối tượng ở lứa tuổi vị thành niên gây ra. Không chỉ bị pháp luật xử lý, hành vi của các đối tượng còn bị xã hội lên án, là một lời cảnh báo về sự xuống cấp đạo đức của một bộ phận thanh thiếu niên.

* Phạm tội khi còn đi học

Công an TP.Biên Hòa vừa khởi tố bị can đối với 8 đối tượng tham gia vụ chém người tại trụ sở UBND phường Trung Dũng (TP.Biên Hòa) khiến em Nguyễn Hiền Quang (16 tuổi, ngụ phường Hòa Bình, TP.Biên Hòa) bị thương. Xét về tính chất, đây không phải là một vụ án nghiêm trọng, nạn nhân chỉ bị thương nhẹ, sau khi băng bó vết thương đã có thể xuất viện. Tuy nhiên, điều khiến mọi người quan tâm trong vụ án chính là hành vi gây án hung hãn và đối tượng gây án còn quá trẻ.

Nhóm đối tượng chém em Nguyễn Hiền Quang tại trụ sở UBND phường Trung Dũng được Công an TP.Biên Hòa mời đến làm việc.

Theo kết quả điều tra ban đầu, nguyên nhân vụ việc xuất phát từ mâu thuẫn giữa Quang và các đối tượng gây án. Mâu thuẫn không lớn nhưng nhóm đối tượng này đã quyết tìm và chém bằng được Quang để trả thù. Chiều 19-5, sau khi chuẩn bị hung khí, 8 đối tượng điều khiển xe máy đi tìm Quang để giải quyết mâu thuẫn. Khi thấy Quang xuất hiện gần khu vực vòng xoay Biên Hùng, nhóm này đã phóng xe truy đuổi Quang vào tận trụ sở UBND phường Trung Dũng để chém. Qua điều tra, cơ quan công an xác định các đối tượng gây án còn rất trẻ, độ tuổi từ 16-18. Đặc biệt, trong số 8 đối tượng bị khởi tố về hành vi cố ý gây thương tích, có đến 4 học sinh lớp 11 Trường THPT B.T.X. (TP.Biên Hòa).

Trước đó chưa lâu, tại Trường THCS Thống Nhất (phường Thống Nhất, TP.Biên Hòa) đã xảy ra một vụ ẩu đả khiến Lê Hoàng Thắng (18 tuổi, ngụ phường Bửu Hòa, TP.Biên Hòa) tử vong. Những người gây ra cái chết cho Thắng đều đang ngồi trên ghế nhà trường.

Sáng 27-4, Thắng (học sinh cũ của Trường THCS Thống Nhất) đã tìm đến trường học để giải quyết mâu thuẫn với một số học sinh trong trường. Tại đây, Thắng đã bị một nhóm học sinh trong trường đánh hội đồng dẫn đến chấn thương sọ não và tử vong sau 2 ngày nằm viện. Vào cuộc điều tra, cơ quan công an xác định có 8 học sinh lớp 9 đã tham gia đánh Thắng dẫn đến tử vong. Vụ án nhanh chóng được khởi tố, những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường bỗng chốc trở thành tội phạm và sẽ phải đối mặt với những bản án nghiêm khắc của pháp luật.

* Tội phạm hình sự đang trẻ hóa?

Theo thống kê của Công an tỉnh, trong khoảng 5 năm trở lại đây, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra hơn 1,6 ngàn vụ phạm pháp hình sự do hơn 2,2 ngàn đối tượng chưa thành niên gây ra (chiếm gần 19% vụ phạm pháp hình sự đã xảy ra trên địa bàn tỉnh). Trong số đó, độ tuổi đối tượng gây án từ 16-18 chiếm hơn 60%; phần lớn số đối tượng phạm tội đều có trình độ văn hóa thấp.

Hành vi của các đối tượng phạm pháp sẽ bị pháp luật xử lý, nhưng đằng sau những bản án nghiêm khắc có không ít hoàn cảnh thực sự cần phải suy nghĩ, đặc biệt khi nhiều đối tượng gây án ở độ tuổi còn quá trẻ.

Như trường hợp Lê Vĩnh Tài (17 tuổi, quê tỉnh Khánh Hòa) bị công an bắt về hành vi trộm cắp tài sản. Học chưa hết THCS, vì gia đình khó khăn nên Tài đã phải lao vào cuộc mưu sinh. Không tìm được công việc phù hợp, Tài theo phụ xe đường dài cho một người quen. Do còn quá nhỏ nên khi tiếp xúc sớm với xã hội bên ngoài, Tài sớm nhiễm phải thói hư tật xấu. Đến ngày 19-3, khi chiếc xe tải dừng nghỉ chân ở một gara ô tô thuộc phường Tân Hiệp (TP.Biên Hòa), Tài đã lợi dụng sơ hở của chủ xe để lấy trộm 21 triệu đồng và bị công an bắt sau đó. Làm việc với công an, Tài khai muốn có số tiền lớn để ăn chơi cùng bạn bè nên đã làm liều.

Kết quả điều tra các vụ án phạm pháp hình sự có liên quan đến trẻ vị thành niên của cơ quan công an cho thấy, nhiều đối tượng gặp hoàn cảnh gia đình khó khăn, cha mẹ ly hôn nên đã sớm sa ngã vào con đường phạm tội khi tuổi còn quá trẻ.

Nói về thực tế này, Thượng tá Trần Tiến Đạt, Trưởng công an TP.Biên Hòa, cho biết qua điều tra các vụ án cho thấy tình trạng thanh thiếu niên phạm tội đáng báo động. Do thiếu sự giáo dục của gia đình, nhà trường và xã hội nên các em đã phạm tội. Cũng vì thiếu giáo dục nên nhiều em thường có bản tính hung hăng, côn đồ, chỉ cần một mâu thuẫn nhỏ đã có thể dùng dao, mã tấu để giải quyết.

Báo cáo của Ban Chỉ đạo phòng chống AIDS, tội phạm và tệ nạn xã hội tỉnh (vào đầu năm 2015) cũng nhận định, đối với tội phạm hình sự nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, độ tuổi của các đối tượng gây án ngày càng có xu hướng trẻ hóa; hơn 70% đối tượng gây án có độ tuổi dưới 25 (trong đó hơn 20% đối tượng chưa đủ 18 tuổi). Thực tế đó cho thấy đạo đức xã hội đang xuống cấp đáng báo động.

Đây cũng chính là lời cảnh báo cho các bậc phụ huynh trong việc quản lý, giáo dục con em khi chúng còn đang ngồi trên ghế nhà trường.

Trần Danh