Phản ứng của thế giới về tình hình Libya

Sau khi lực lượng chống đối chính quyền của nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi tuyên bố giành chiến thắng tại thủ đô Tripoli, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy ngày 24-8 cho hay ông và Tổng thống Mỹ Barack Obama đã nhất trí cần tiếp tục các hành động quân sự chống lực lượng trung thành với ông Gaddafi.

Phe nổi dậy ăn mừng chiến thắng sau khi chiếm được khu dinh thự của Gaddafi

Trong khi đó, tại một cuộc họp báo ở Doha (Qatar), nhân vật số hai của Hội đồng dân tộc chuyển tiếp (NTC), ông Mahmud Jibril cho hay Qatar dự kiến tổ chức một hội nghị trong ngày 24-8 nhằm tìm kiếm khoảng 2,4 tỷ USD viện trợ cho Libya. Chính quyền Mỹ cũng thông báo đang tìm cách giải tỏa 1,5 tỷ USD trong số tài sản phong tỏa của Libya để giúp thành lập một chính phủ bền vững tại nước này. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland cho biết Washington đang phối hợp với Ủy ban Trừng phạt của LHQ để có thể giải tỏa từ 1-1,5 tỷ USD các tài sản của Libya trong tuần này. Liên minh châu Âu cũng thông báo sẽ giải tỏa các tài sản của Libya để giúp tái thiết nước này.
Theo ông Jibril, đã có hơn 30 quốc gia trên thế giới công nhận NTC là đại diện hợp pháp tại Libya và quá trình chuyển tiếp tại Libya sẽ được "xúc tiến ngay lập tức".
Cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mã Triều Húc nêu rõ quan điểm của Trung Quốc là tôn trọng sự lựa chọn của nhân dân Libya và sẵn sàng hợp tác với cộng đồng quốc tế nhằm phát huy một vai trò tích cực trong công cuộc tái thiết Libya trong tương lai. Các tài sản hợp pháp của nước ngoài ở Libya, bao gồm các đại sứ quán, lãnh sự quán và trụ sở các tổ chức quốc tế cũng như các hợp đồng của các công ty nước ngoài đã ký kết với chính phủ trước đây ở Libya cần được chính quyền mới ở nước này bảo vệ và tôn trọng. Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, hiện nước này có 50 dự án tại Libya với tổng vốn đầu tư 18,8 tỷ USD.
Ngoại trưởng Brazil cũng bày tỏ hy vọng các hợp đồng của các công ty của Brazil sẽ được chính quyền mới ở Libya tôn trọng.
Văn phòng của Thủ tướng Italia cho biết Thủ tướng Silvio Berlusconi dự định gặp lãnh đạo NTC ngày 25-8 để thảo luận việc bảo vệ lợi ích của các công ty của Italia tại Libya.
Trong khi đó, Tổng thống Venezuela Hugo Chavez tuyên bố ông chỉ công nhận chính phủ Libya dưới sự lãnh đạo của ông Gaddafi. Trong cuộc họp nội các Venezuela ngày 23-8, Tổng thống Hugo Chavez bày tỏ đoàn kết với nhân dân Libya và cáo buộc Mỹ kích động cuộc nội chiến tại Libya.
Hãng thông tấn MENA (Ai Cập) cùng ngày đưa tin phái viên của lực lượng nổi dậy ở Libya tại Liên đoàn Arập, Abdel Moneim al-Huweini tuyên bố Libya sẽ không cho phép NATO thiết lập các căn cứ ở nước này sau khi nhà lãnh đạo Gaddafi bị phế truất. Phát ngôn viên Lầu Năm Góc, Đại tá Dave Lapan, khẳng định Mỹ không có kế hoạch triển khai bộ binh đến Libya để trợ giúp trong bất cứ chiến dịch gìn giữ hòa bình quốc tế nào sau khi chế độ Gaddafi sụp đổ.
Đại tá Lapan cũng cho biết Mỹ đang giám sát các cơ sở vũ khí hóa học của Libya, trong bối cảnh chưa xác minh được phe nào đang kiểm soát các kho vũ khí của chính phủ Libya, trong đó có 10 tấn khí độc và các nguyên liệu hạt nhân thô, khoảng 30.000 rocket vác vai có thể tiêu diệt máy bay. Theo nguồn tin tình báo, các kho vũ khí nói trên dường như vẫn nằm trong tầm kiểm soát của chính quyền của ông Gaddafi mặc dù lực lượng nổi dậy đã tiến vào thủ đô Tripoli. Giới chức Mỹ lo ngại lực lượng trung thành với ông Gaddafi có thể sử dụng loại vũ khí này để chống cự tới cùng hoặc số vũ khí này có thể rơi vào tay mạng lưới khủng bố Al Qaeda.
Trong một diễn biến liên quan, Nghị sĩ thuộc Đảng Dân chủ Mỹ Dennis Kucinich ngày 23-8 đã lên tiếng cực lực phản đối vai trò của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong cuộc xung đột tại Libya, đồng thời kêu gọi đưa các lãnh đạo quân sự NATO ra xét xử theo luật pháp quốc tế vì liên quan việc gây chết chóc cho người dân quốc gia Bắc Phi này.

(Theo Reuters, BBC)