&quot;Đẻ&quot; thêm giấy phép con?

Từ ngày 1-1-2016, khi một số xe vận tải trong tỉnh tải trọng từ 10 tấn trở lên hoạt động ra ngoài địa bàn đến các địa phương, như: TP.Hồ Chí Minh, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu đã bị cảnh sát giao thông phạt lỗi xe không có phù hiệu theo quy định của Nghị định 86/CP thì các chủ xe đã bắt đầu hoang mang, còn các xe hoạt động trong địa bàn Đồng Nai vẫn bình chân như vại. Nhưng từ sau Tết Nguyên đán 2016 đến nay, khi các ngành chức năng trong tỉnh cũng “ra tay” thực hiện quy định này thì các chủ xe, nhất là những doanh nghiệp nhỏ, “rối” lên chẳng khác nồi canh hẹ.

Điều đáng lưu ý, Nghị định 86/CP không phải mới mẻ gì, mà đã có hiệu lực từ năm 2014. Nghị định đã ấn định lộ trình cho tất cả các xe kinh doanh vận tải phải “đeo” phù hiệu. Vậy, vì sao giới chủ xe và doanh nghiệp kinh doanh vận tải vẫn bị động. Có rất nhiều người sau khi bị phạt mới “ngớ” ra với khoản phạt như từ trên trời rơi xuống này.

Từ trước đến nay, một trong những bất cập của nền hành chính nước ta đó là thường xuyên thay đổi các chính sách với hàng đống thông tư, quy định “ấn” xuống dân, mặc định rằng bổn phận và nghĩa vụ của người dân là phải am hiểu pháp luật để đừng vi phạm, nếu không sẽ bị chế tài, xử lý. Nhưng trong thực tế, phần lớn người dân trong những điều kiện nhất định, thậm chí hạn hẹp sẽ khó nắm bắt, hiểu được. Muốn dân đồng tình, tuân thủ chính sách, một trong những biện pháp kinh điển và hữu hiệu nhất chính là tuyên truyền sâu rộng đến dân. Lấy quy định xe phải dán phù hiệu làm ví dụ: vì sao trước khi quy định này có hiệu lực, các cơ quan chức năng không tổ chức tuyên truyền, thông báo đến các chủ xe, doanh nghiệp kinh doanh vận tải? Nếu biết, hiểu, chắc chắn không ai dám ỷ y, không tuân thủ bởi mức phạt khá nặng: phạt từ 3-5 triệu đồng, giam bằng lái tài xế 2 tháng.

Một vấn đề khác được đặt ra, đó là có nhất thiết phải dán phù hiệu cho xe kinh doanh vận tải? Trong thực tế, khi kinh doanh vận tải dù chỉ có một chiếc xe, chủ xe hoặc doanh nghiệp đều phải thực hiện các quy định để cơ quan chức năng quản lý, bao gồm cả việc gắn “hộp đen” (thiết bị giám sát hành trình). Vậy, quy định dán phù hiệu cho xe có giúp cho cơ quan chức năng siết chặt lại quản lý giao thông không? Chắc chắn cũng có, nhưng cần phải so sánh sự tiện lợi mà Nhà nước đạt được với khó khăn, rối rắm của người dân trong việc thực hiện để tránh tình trạng “lợi bất cập hại”.

Với quy định gắn phù hiệu cho xe, dù trên lý thuyết tất cả các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh đều có thể được cấp nếu “đạt điều kiện” - thoạt nghe có vẻ công bằng, nhưng nhìn lại những điều kiện để được cấp phép, chắc chắn những doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh sẽ phải đứng ngoài cuộc chơi bởi hầu như không thể nào đáp ứng được. Để được hoạt động, các chủ xe, kể cả một số doanh nghiệp kinh doanh vận tải nhỏ quy mô vài ba chiếc buộc lòng phải gia nhập hợp tác xã kinh doanh vận tải, thực hiện thêm một số thủ tục, hàng năm phải tốn thêm một khoản chi phí. Những tốn kém phát sinh này sẽ “bổ” vào ai nếu không phải là dân? Phải chăng để thuận tiện quản lý, các cơ quan Nhà nước đã đẩy toàn bộ cái khó cho dân? Quy định cấp phù hiệu cho xe để “quản lý thêm cái đã quản lý”, phải chăng là một hình thức “giấy phép con”?

Bác Hồ đã dạy: “Bất cứ việc gì đều phải bàn bạc với dân, hỏi ý kiến và kinh nghiệm của dân, cùng với dân đặt kế hoạch cho thiết thực với hoàn cảnh địa phương, rồi động viên và tổ chức toàn dân ra sức thi hành”. Một nền hành chính “của dân, do dân, vì dân” chắc chắn không thể chỉ chăm chăm vào việc thu phạt của dân, mà phải làm sao để dân đừng vi phạm. Một quy định muốn hợp lòng dân, được dân thuận, dân theo, cần phải được lấy ý kiến, tuyên truyền cặn kẽ trong dân với mục tiêu đặt lợi ích của dân lên trên hết.

NAM HÀ