Covid-19 đang làm thay đổi nền công nghiệp điện ảnh

Các hệ thống rạp chiếu trên khắp thế giới đang rơi vào tình trạng ngưng trệ, tê liệt hoạt động, nhưng lĩnh vực phát hành phim trực tuyến chưa bao giờ sôi động đến thế. Bộ phim Trolls World Tour là một hiện tượng, phim ra mắt trên nền tảng công nghệ số vì dịch bệnh Covid-19, rồi bất ngờ thu về doanh số 100 triệu USD từ các kênh phát hành phim trực tuyến trong vòng 3 tuần qua.

Một rạp chiếu phim bị đóng cửa tại London, Anh. Ảnh: Rex Shutterstock

* Hiện tượng Trolls World Tour

Trolls World Tour trở thành một hiện tượng đáng chú ý trong cuộc vật lộn của nền công nghiệp làm phim lúc này. Thành công mà Trolls World Tour đạt được có thể vĩnh viễn làm thay đổi thói quen ra rạp xem phim giữa kỷ nguyên của phim chiếu trực tuyến.

Trong khi các rạp chiếu phim tại Mỹ vẫn đang đóng cửa, các hãng phim đã nhanh chóng thay đổi truyền thống phát hành phim. Nếu trước đây, phim mới phải ra rạp được khoảng 3 tháng, các hãng phim mới cho ra mắt phim trên kênh trực tuyến, đĩa DVD...; thì hiện nay họ đang đưa thẳng phim mới tới với công chúng, để công chúng có thể xem phim tại nhà giữa bối cảnh dịch bệnh.

Hãng phim Universal Pictures đang dẫn đầu cuộc thử nghiệm này với chiến lược mới dành cho phim hoạt hình Trolls World Tour. Phim đáng lẽ đã được ra rạp toàn cầu vào ngày 10-4, nhưng kế hoạch thay đổi, giờ đây, Trolls World Tour đã thu về doanh số khả quan thông qua các dịch vụ số.

Đây là phần phim tiếp theo của Trolls (năm 2016), đối chiếu doanh số hai bộ phim, hãng Universal Pictures nhận thấy rằng họ thu về từ dịch vụ số nhiều và nhanh hơn từ phòng vé. Cụ thể, Trolls World Tour (năm 2020) đã thu về 100 triệu USD chỉ trong vòng 3 tuần đầu phát trên dịch vụ số, trong khi Trolls (năm 2016) phải mất 5 tháng ra rạp mới thu về con số này.

Được tiếp sức từ thành công của Trolls World Tour, hãng phim Universal Pictures đã cân nhắc về việc sẽ cùng lúc cho phim mới của họ ra rạp truyền thống và ra mắt trên dịch vụ số cùng thời điểm, thay vì ưu ái ra rạp sớm hơn.

“Ngay khi các rạp chiếu mở lại, chúng tôi dự định sẽ cho ra mắt phim mới ở cùng thời điểm trên cả hai nền tảng” - ông Jeff Shell, Giám đốc điều hành NBCUniversal cho biết.

Kế hoạch này đã ngay lập tức khiến hai chuỗi rạp lớn nhất tại Mỹ đưa ra tuyên bố sẽ không hợp tác chiếu phim nào ra mắt cùng lúc trên nền tảng số và rạp truyền thống. Hai chuỗi rạp này cho rằng phương án cho ra mắt phim mới ở cùng thời điểm tại cả rạp chiếu và trên dịch vụ số là “phá vỡ mô hình kinh doanh” vốn giúp kinh đô điện ảnh Hollywood tồn tại lâu nay.

Các nhà phân tích thị trường đều đánh giá động thái của Universal Pictures đang là những bước đi đầu tiên để dẫn tới điều mà các chuỗi rạp vốn vẫn luôn âm thầm lo lắng. Ngày càng có nhiều minh chứng thuyết phục cho thấy hiệu quả của việc ra mắt phim trên nền tảng công nghệ số có thể đem lại nhiều hiệu quả hơn cho các hãng phim.

Trong khi thế độc tôn của các rạp chiếu trong lĩnh vực phát hành phim đang có dấu hiệu lung lay, thì đây mới chỉ là điểm khởi đầu. Hiện tại, nhiều hãng phim vẫn đang thử nghiệm việc cho ra mắt phim trên dịch vụ số trong thời điểm dịch bệnh hiện nay và có những sự thăm dò, so sánh về tính hiệu quả.

* Phim “bom tấn” vẫn ưu tiên đưa ra rạp trước

Thực tế, đối với phim bom tấn, các hãng phim vẫn sẽ phải lựa chọn việc ưu tiên đưa phim ra rạp trước. Việc đưa thẳng phim lên dịch vụ số sẽ chỉ dành cho những phim kinh phí vừa và nhỏ. Như Trolls (năm 2016) vốn chỉ thu về 346 triệu USD doanh thu toàn cầu, nên Trolls World Tour mới được Universal Pictures đưa ngay lên dịch vụ số.

Phim hoạt hình Trolls World Tour đang là hiện tượng trên nền tảng công nghệ số. Ảnh: DreamWorks Animation LLC/AP

Còn với những phim lớn như Mulan và Black Widow hay phim No Time To Die của hãng Disney, Wonder Woman 1984 của hãng Warner Bros hay Minions của Universal... vốn là những phim có dự báo doanh thu lên tới hơn 1 tỷ USD. Những phim này sẽ luôn ưu tiên việc ra rạp.

Doanh thu phòng vé toàn cầu từng đạt kỷ lục mọi thời đại với 42 tỷ USD hồi năm ngoái, đứng đầu bảng là các phim bom tấn. Việc cho phim ra rạp vẫn đưa lại một nguồn thu khổng lồ mà các hãng phim không thể ngó lơ. Khi phim bom tấn hoàn tất quãng thời gian ra rạp, lúc ấy sẽ có nguồn thu thứ hai đến từ việc phát hành phim trên các dịch vụ số.

Các chuyên gia phân tích thị trường tin rằng các hãng “không đời nào” đưa phim bom tấn lên dịch vụ số ngay cùng thời điểm phim ra rạp. Bởi dịch vụ số không thể nào đưa lại doanh thu lớn như hệ thống rạp chiếu đưa lại đối với phim bom tấn thu hút số đông công chúng.

Nếu bạn đã trả tiền xem một phim trực tuyến rồi, nhiều khả năng bạn sẽ không chi thêm tiền để xem lại phim đó lần thứ hai. Nhưng nhiều người vẫn có thói quen xem phim ngoài rạp rồi sau đó xem lại trực tuyến hoặc mua đĩa để xem được cả những cảnh bị cắt hay cảnh hậu trường.

Ngoài ra, thị trường phim trực tuyến tính đến nay vẫn còn quá nhỏ so với chuỗi rạp phủ khắp toàn cầu vốn có thể phục vụ nhu cầu của nhiều nhóm đối tượng.

* Dịch bệnh có thể làm thay đổi thói quen xem phim

Dịch bệnh Covid-19 lần này đã làm gia tăng tầm ảnh hưởng của dịch vụ số trong hoạt động phát hành phim. Nhưng đấy là khi hoạt động chiếu phim trực tuyến ở vào thời điểm ưu thế nhất, khi nhiều người phải ở nhà, nhu cầu giải trí tại nhà tăng cao.

Thành công của những trường hợp như Trolls World Tour chỉ khiến các hãng phim táo bạo hơn trong việc cho ra mắt những phim kinh phí vừa và nhỏ trên nền tảng số, để hưởng lợi nhuận lớn hơn từ dịch vụ số và có vị thế cao hơn khi thương lượng phân chia doanh thu ngoài rạp.

Dù vậy, khi dịch Covid-19 được khống chế, các chuỗi rạp vẫn tự tin họ sẽ là lựa chọn tối ưu khi các hãng phim muốn đưa phim ra rạp. Còn hiện tại, người ta vẫn chưa biết bao giờ các chuỗi rạp sẽ hoạt động bình thường trở lại hoặc có những thay đổi bất thường về thói quen xem phim ngoài rạp của công chúng hay không, liệu hoạt động giãn cách trong rạp chiếu rồi đây sẽ diễn ra thế nào...

Ông Phil Clapp, Giám đốc điều hành Hiệp hội Rạp chiếu Anh cho hay: “Tình trạng này sẽ không kéo dài và sẽ không phải là dấu hiệu của sự thay đổi vĩnh viễn”.

“Chúng tôi tự tin rằng các chuỗi rạp sẽ lại hoạt động bình thường, công chúng sẽ vẫn muốn hưởng ứng trải nghiệm ấn tượng trước màn ảnh rộng vốn chỉ có ngoài rạp chiếu. Sau khi quay lại với nhịp sống bình thường, không thể nào đa số công chúng lại thích thú ở nguyên trong nhà và xem phim tại gia”.

Nhưng nếu công chúng quyết định ở nhà xem phim, thì các hãng phim vẫn sẽ phải chiều theo khán giả. Và chỉ có khán giả mới có thể quyết định họ muốn gì giữa các lựa chọn được đưa ra. Vẫn có khả năng, dù nhỏ, dịch bệnh Covid-19 sẽ vĩnh viễn làm thay đổi thói quen xem phim ngoài rạp của công chúng.

Theo Guardian