Trục lợi trên lòng tốt của người khác có thể bị xử lý hình sự

Dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, trong khi rất nhiều người có tấm lòng thiện nguyện, hăng hái tham gia giúp người dân có hoàn cảnh khó khăn, cũng có một số kẻ trục lợi từ lòng tốt của người khác.

Dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, trong khi rất nhiều người có tấm lòng thiện nguyện, hăng hái tham gia giúp người dân có hoàn cảnh khó khăn, cũng có một số kẻ trục lợi từ lòng tốt của người khác.

Trang fanpage Facebook Quỹ Bảo trợ trẻ em do Trần Văn Lâm (ngụ tỉnh Hà Nam) lập ra để kêu gọi người dân ủng hộ tiền từ thiện rồi chiếm đoạt. Ảnh: Nguồn internet

Đây là thủ đoạn mới của các đối tượng tội phạm vừa được Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cảnh báo.

* Bịa chuyện để chiếm đoạt tiền từ nhà hảo tâm

Thời gian qua, một số đối tượng đã lợi dụng mạng xã hội để đăng tải thông tin sai sự thật, bịa đặt những câu chuyện, hoàn cảnh đáng thương nhằm kêu gọi lòng tốt của mọi người và nhận tiền ủng hộ, giúp đỡ rồi chiếm đoạt.

Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao vừa phối hợp với Công an tỉnh Hà Nam bắt giữ Trần Văn Lâm (23 tuổi, ngụ tỉnh Hà Nam) để điều tra về hành vi lập fanpage Facebook kêu gọi người dân ủng hộ tiền từ thiện rồi chiếm đoạt. Lâm đã lập và điều hành 7 fanpage Facebook nhằm mục đích kêu gọi người dân ủng hộ tiền từ thiện rồi chiếm đoạt, trong đó có fanpage Facebook Hỗ trợ trẻ em đăng gần 250 bài viết kêu gọi cộng đồng mạng giúp đỡ trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo. Tin vào những thông tin này, đã có hàng ngàn nhà hảo tâm gửi tổng số tiền hơn 6,6 tỷ đồng đến tài khoản ngân hàng do Lâm tạo lập, quản lý.

Các cơ quan chức năng của TP.HCM cũng đang xác minh hành vi giả mạo, trục lợi của nhóm lập tài khoản Facebook Bác sĩ Trần Khoa để kêu gọi từ thiện. Nhóm đối tượng đã kể câu chuyện về bác sĩ Trần Khoa công tác tại Bệnh viện C. rút ống thở của cha mẹ để nhường cho một sản phụ khác. Câu chuyện bịa đặt trên đã lấy đi nhiều nước mắt và sự đồng cảm của cộng đồng mạng với lượt thích, bình luận và chia sẻ “khủng”. Ngay sau đó, cơ quan chức năng vào cuộc xác minh và xác định đây chỉ là câu chuyện bịa đặt; hiện đang tiếp tục điều tra để xử lý nghiêm các đối tượng có dấu hiệu trục lợi trên lòng tốt của người khác.

Tại Đồng Nai cũng có một số trường hợp tự kể lên câu chuyện khó khăn của bản thân hoặc người khác để kêu gọi cứu trợ. Tuy nhiên, khi phát hiện đối tượng giả nghèo khổ để trục lợi thì cộng đồng mạng đăng đàn để “bốc phốt”. Điển hình như ngày 15-8, trang Facebook Hana Tran đăng thông tin về việc không rút được tiền và bị chủ nhà trọ dọa sẽ đuổi ra khỏi phòng nên đã nhận được sự đồng cảm, chia sẻ của nhiều người. Trong đó, một số người còn tìm mọi cách liên hệ để giúp đỡ trường hợp này. Tuy nhiên, sau đó cộng đồng mạng đã “bóc phốt” nội dung đăng trên trang Facebook Hana Tran là bịa đặt vì hoàn cảnh của người này không khó khăn, cũng có nhà ở chứ không ở trọ và chưa cần phải giúp đỡ.

Vào đầu tháng 8-2021, tài khoản Facebook Nguyễn Thanh Tuyền cho biết sinh sống tại P.Hóa An (TP.Biên Hòa) và kể về hoàn cảnh một anh hàng xóm khó khăn, phải nuôi cha bị bệnh, còn bản thân anh hàng xóm lại phải cầm điện thoại, xe máy để có tiền sống và cứu cha. Thấy thương cảm nên nhiều người đã gửi tiền để giúp đỡ trường hợp trên. Ngay sau đó, tài khoản Facebook Nguyễn Thanh Tuyền bị cộng đồng mạng “bóc phốt” về việc bịa đặt ra câu chuyện để trục lợi và yêu cầu phải trả lại tiền cho nhà hảo tâm.

* Xử lý nghiêm hành vi trục lợi

Theo thẩm phán Bùi Bá Diễn, Chánh án TAND H.Vĩnh Cửu, hiện trên mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin, trong đó có việc kêu gọi cứu trợ, làm từ thiện rất khó để kiểm soát. Một số người có hoàn cảnh khó khăn thật sự nhưng cũng có những kẻ vì lòng tham mà tìm cách trục lợi trên lòng tốt của người khác. Nhất là trong đợt dịch bệnh kéo dài hiện nay, nhiều đối tượng lừa đảo đã dùng thủ đoạn rất tinh vi, xảo quyệt bằng cách dàn dựng các bài viết sai sự thật với sức lan tỏa “chóng mặt” trên mạng xã hội.

Liên quan đến kêu gọi từ thiện, thông thường có 2 dạng trục lợi. Một là tự nhận mình thuộc nhóm thiện nguyện, đi kêu gọi cứu giúp những hoàn cảnh khó khăn, nhưng khi nhận được tiền từ các mạnh thường quân thì lại chiếm đoạt và sử dụng vào việc cá nhân. Trường hợp thứ 2 là có một số người vì “câu like”, tăng tương tác trên mạng xã hội hoặc vì lòng tham mà tự bịa đặt, kể ra hoàn cảnh éo le của bản thân để khiến các nhà hảo tâm nảy sinh lòng trắc ẩn mà giúp đỡ, chuyển tiền cho đối tượng rồi chiếm đoạt.

Cũng theo thẩm phán Bùi Bá Diễn, các đối tượng này thường lợi dụng tâm lý đám đông, người nhẹ dạ cả tin để dễ dàng chiếm đoạt tiền hoặc hiện vật. Việc lợi dụng này vừa vi phạm đạo đức, vừa gây ảnh hưởng trật tự xã hội nên cần xử lý nghiêm nhằm răn đe và làm gương cho những người khác.

Theo luật sư Vũ Văn Tăng, Đoàn Luật sư Đồng Nai, việc kêu gọi từ thiện để chiếm dụng hoặc ăn bớt tiền từ thiện là hành vi trục lợi trên nỗi đau, khó khăn, hoạn nạn của người khác. Việc làm này làm mất niềm tin giữa con người với nhau, khiến cho người ta nghi ngờ lòng tốt và làm giảm tính lương thiện trong mỗi người. Theo quy định pháp luật, dùng thủ đoạn gian dối, giả danh cơ quan tổ chức, nạn nhân, đưa ra thông tin gian dối để có được tài sản từ các nhà hảo tâm và chiếm đoạt số tiền từ 2 triệu đồng trở lên hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng đã có tiền án, tiền sự chưa được xóa án tích hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự xã hội… có thể bị xử lý hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với mức án từ 3 năm đến tù chung thân.

Tố Tâm